اهمیت هوای پاک در محیط های کار صنعتی به خوبی شناخته شده است. در صنعت امروزی، از ترکیبات و مواد شیمیایی استفاده می شود که تعداد زیادی از آنها دارای سمیت بالایی هستند و ممکن است منجر به تولید گازها، ذرات، بخارات و یا میست هایی در محیط کار شوند که مقدار آنها از حدود مجاز فراتر روند.
علاوه بر مواد آلاینده، تنش گرما نیز ممکن است سبب عدم آسایش کارگران و ناایمن شدن محیط کاری شود و از آنجایی که حفاظت کارگران ضروری می باشد، طراحی مناسب و موثر تهویه می تواند راه مناسبی برای حل این مشکلات باشد. در این مقاله از نمایشگاه مجازی باما، با ما همراه شوید تا بیشتر با تهویه صنعتی آشنا شوید.
مقدمه:
تهویه صنعتی عمومی عبارت است از تزریق هوا به یک محیط بسته، اتاق و یا ساختمان و نیز تخلیه آن از چنین محیط هایی.
تهویه صنعتی ممکن است به منظور اهداف زیر مورد استفاده قرار گیرد:
- کنترل مخاطرات بهداشتی
- پیشگیری از حریق و انفجار
- تامین آسایش
انواع سیستم های تهویه در صنعت:
-
سیستم مولد یا هواساز (supply system)
سیستم های مولد به دومنظور به کار می روند:
- تامین آسایش در مجتمع(سیستم تهویه مطبوع)
- جایگزینی و تامین هوای تخلیه شده از مجتمع(سیستم جایگزین کننده هوا)
لازم به ذکر است اغلب اوقات سیستم مولد به همراه سیستم مکنده مورد استفاده قرار می گیرد.
یک سیستم مولد یا هواساز شامل بخش های زیر است:
- بخش ورودی هوا
- صافی
- دستگاه های گرم کننده و خنک کننده
- بادبزن
- کانال ها
- توزیع کننده هوا برای پخش آن در محیط کار
-
سیستم مکنده یا تخلیه کننده (exhaust system)
سیستم های مکنده تهویه به دو گروه تقسیم می شوند:
- تهویه مکنده عمومی
تهویه مکنده عمومی را می توان برای کنترل گرما و یا دفع آلاینده های تولید شده در یک فضای معین به وسیله حجم زیادی از هوا به کار برد. هنگام استفاده برای رقیق سازی باید هوای بیرون به اندازه کافی با هوای داخل کارگاه مخلوط شود تا میانگین غلظت به حد مطلوب و بی خطر کاهش یابد. سپس هوای آلوده معمولا به محیط بیرون تخلیه می شود.
- تهویه مکنده موضعی
سیستم تهویه مکنده موضعی براساس دریافت آلاینده در منبع تولید و نزدیک به آن کار می کند. این سیستم ترجیح داده می شود زیرا موثرتر بوده و در مقایسه با سیستم تهویه عمومی، برای تخلیه آلاینده حجم هوای کمتری نیاز دارد. در حال حاضر به دلیل تاکید بر کنترل آلودگی هوا و نیاز هرچه بیشتر بر سیستم های تمیزکننده موثرتر هوا و با توجه به حجم کمتر هوای مورد نیاز در سیستم های مکنده موضعی، این سیستم که باعث کاهش هزینه های وسایل تمیز کننده نیز می شود توصیه می گردد.
۴ بخش عمده یک سیستم مکنده موضعی عبارتند از:
- هود
- سیستم کانال و یا مجرا که خود شامل دودکش و کانال برگشت هوا نیز می شود.
- وسایل تمیز کننده هوا
- هوا
هدف از هود، دریافت و جمع آوری کلیه آلاینده های تولید شده در جریان هوایی که به سمت آن است میباشد. بعد از دریافت آلاینده توسط هود، هوای آلوده باید بوسیله یک کانال به تمیز کننده ها و یا به هواکش انتقال داده شود. در تمیزکننده هوا آلودگی از هوا زدوده می شود. هواکش باید بر تمام افتهای ناشی از مالش، ورودی هود و اتصالات موجود در سیستم غالب شده و بتواند حجم هوای آلوده را به جریان اندازد. کانال بعد از هواکش، معمولا هوا را طوری به اتمسفر بیرون تخلیه می کند که احتمال برگشت آن به کارگاه وجود نداشته و توسط سیستم های تهویه مطبوع مکیده نشود.
و اما کلام آخر…
تردیدی نیست که تهویه مکنده یکی از اثربخش ترین ابزارهای موجود در بهداشت صنعتی برای کنترل محیط کار می باشد. اثربخشی آن را می توان با ترکیب آن بر دیگر روش های کنترلی، ارتقاء داد. با اینحال برای اینکه بتوان بر روی تمام توانمندی های آن تکیه کرد، بایستی یک سیستم تهویه به طور هوشمندانه ای طراحی، نصب و راه اندازی شود. خطاهای ایجاد شده در فاز طراحی می تواند بسیار هزینه بر باشد. هرسیستمی باید پس از نصب، و برای اطمینان از تطابق با ویژگی های طراحی و اینکه غلظت آلاینده مورد نظر به سطح مشخصی کاهش یافته، با دقت مورد ارزیابی قرار گیرد. در نهایت، فقدان نگهداری برروی یک سیستم می تواند باعث افت عملکرد سیستم در گذر زمان شود.