بررسی رشته های دانشگاهی وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و وزارت علوم نشان می دهد که بیش از یکصد رشته – مقطع مرتبط با ایمنی، بهداشت و محیط زیست در دانشگاه های مختلف کشور دایر می باشد که در نمایشگاه مجازی باماHSE بطور مفصل در خصوص واحدهای درسی، ادامه تحصیل، بازار کار و آینده شغلی این رشته ها بحث شده است. با اینحال ۳ رشته زیر منطبق بر HSE می باشند که عبارتند از:
- رشته کارشناسی حرفه‌ای ایمنی، سلامت و محیط زیست در صنایع (HSE)
- رشته کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست (HSE)
- رشته کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE)
در این قسمت به تشریح هر یک از این رشته-مقطع ها می پردازیم.
رشته کارشناسی حرفه‌ای ایمنی، سلامت و محیط زیست در صنایع (HSE) :
این رشته در مقطع کارشناسی ناپیوسته با هدف تربیت افرادی است که بتوانند در کارخانه‌ها و مراکز صنعتی مستقر شده و پس از مطالعه و بررسی مشکلات، نسبت به رفع این مشکلات اقدام نمایند. با توجه به اینکه جمعیت زیادی از کشور ما را کارگران تشکیل می‌دهند و سلامت جسمی و روانی این قشر عظیم وظیفه ای شرعی است، تربیت نیروهایی که بتوانند در جهت بالا بردن سطح سلامت کارگران کارخانه‌ها و کارگاه‌ها و صنایع و معادن فعالیت نمایند، امری ضروری و غیر انکار است.(جهت مشاهده صفحه معرفی رشته دانشگاهی ایمنی، سلامت و محیط زیست و صنایع (HSE) کلیک کنید)
دروس تخصصی مقطع کارشناسی حرفه ای:
دانشجویان این رشته طی تحصیل در دوران کترشناسی ناپیوسته، دروسی نظیر عوامل فیزیکی در صنعت، تنظیم شرایط محیطی در صنعت، تأثیرات پرتوها و میدان های مغناطیسی، تهویه صنعتی، عوامل انسانی در محیط کار، ایمنی مواد شیمیایی، ایمنی صنعتی، مدیریت در بحران، مؤلفه های بازرسی ریسک، بهداشت آب و فاضلاب و آلودگی هوا را می گذرانند.
جهت مشاهده وبینار های دوره ایمنی همراه با دریافت مدرک معتبر کلیک کنید.
حوزه فعالیت دانش آموختگان مقطع کارشناسی حرفه ای:
فارغ التحصیلان این رشته می توانند در بخش های زیر در پروژه ها مشغول به فعالیت شوند:
- کارشناس HSE(کارشناسی ایمنی، سلامت و محیط زیست)
- کارشناس ایمنی صنعتی
- کارشناس ایمنی و بهداشت صنعتی
رشته کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست:
مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست بخشی از سیستم مدیریت جامع و یکپارچه است که سازمان از طریق فرآیندهای مدیریت کنترل، پیشگیری، مهندسی مخاطرات و ریسک‌ها بر اساس آخرین استانداردهای بین المللی و ملی و نیز روش علمی متداول در زمینه تخصص های مربوطه مدیریت می کند. این رشته تلفیقی از علوم مختلف از جمله مدیریت، مهندسی و علوم پایه است که در مقطع کارشناسی ارشد در ایران پذیرش دارد.(جهت مشاهده صفحه رشته مدیریت کاشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست کلیک کنید)
دروس تخصصی رشته کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست :
دانشجویان این رشته دروس تخصصی متنوعی نظیر مدیریت یکپارچه سلامت، ایمنی و محیط زیست، مدیریت بحران، قوانین، مقرارت و استانداردهای HSE، مدیریت بهداشت محیط، مدیریت بهداشت حرفه ای، مدیریت ایمنی و ریسک، زبان تخصصی HSE، ارزیابی اثرات توسعه بر بهداشت و محیط زیست، مدیریت حریق، مدیریت پسماندهای خطرناک، بررسی و تجزیه و تحلیل حوادث، ایمنی در پروژه های عمرانی را می گذارنند.
حوزه فعالیت دانش آموختگان رشته کارشناسی ارشد مدیریت سلامت، ایمنی و محیط زیست:
- برنامه ریزی، سازماندهی، ارزشیابی و هدایت گروه های کاری مرتبط
- مشارکت و هماهنگی در اجرای برنامه های شناسایی و کنترل خطرات ایمنی، بهداشت و محیط زیست
- مشارکت در تهیه و تدوین دستورالعمل های مرتبط با HSE در صورت نیاز
- آموزش برنامه های مرتبط با HSE به کارکنان
- طراحی پروژه های HSE و ارائه به مسئولین ذیربط
- ارزیابی پروژه های مرتبط با HSE و ارائه پیشنهادات به مسئولین ذیربط
- انجام تحقیقات پیرامون مدیریت پیشگیری از حوادث و آسیب های ناشی از کار و آلودگی های زیست محیطی HSE و ارائه گزارش نتایج به مسئولین ذیربط
- همکاری با متخصصین دیگر رشته ها جهت تحقق اهداف پژوهشی HSE
- همکاری در طرح‌های پژوهشی کشوری با مسئولین نظام سلامت، در صورت نیاز
- ارائه مشاوره به مسئولین ذیربط به منظور استقرار و اجرای نظام HSE
- ارائه مشاوره به مسئولین در جهت افزایش بهره‌وری سیستم‌های HSE
- تربیت نیروهای آموزش دیده در زمینه HSE برای صنایع کشور، به ویژه صنایع نفت، گاز و پتروشیمی
- ایجاد زمینه های حساسیت و پذیرش آموزه های ایمنی، بهداشت و محیط زیست توسط کارکنان و مدیران و توسعه فرهنگ ایمنی در کشور
رشته کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE):
با توجه به خسارات قابل ملاحظه ای که عمدتاً ناشی از عدم توجه به مسائل مرتبط با HSE به صورت سالانه متوجه کشور می شود، برگزاری دوره تحصیلات تکمیلی کارشناسی ارشد و دکتری مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) ضروری می باشد. دوره تحصیلات تکمیلی مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست (HSE) مجموعه ای است، آموزشی و پژوهشی که مرکب از دروس نظری، کاربردی و برنامه تحقیقاتی می باشد. که هدف آن تربیت مهندسان متخصص در زمینه فوق و ایجاد انگیزه کافی برای درک و توسعه حوزه ایمنی می باشد. بدین منظور طیف گسترده ای از مسائل مرتبط با ایمنی و سلامت مورد بحث قرار می گیرند. این مسائل شامل آثار مستقیم ناشی از حوادث مانند خسارات جانی و مالی و نیز آثار غیر مستقیم مانند آثار بلند مدت اقتصادی، اجتماعی و زیست محیطی می باشند.(جهت مشاهده صفحه کارشناسی ارشد رشته ایمنی، بهداشت و محیط زیست(HSE) کلیک کنید.)
دروس تخصصی رشته کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست(HSE):
از دروس اصلی این رشته می توان به آمار و احتمالات مهندسی پیشرفته، مهندسی جامع ایمنی، مهندسی بهداشت حرفه ای، مهندسی محیط زیست پیشرفته و از دروس اختیاری می توان؛ دینامیک محاسبات سیالات، کاهش ضایعات آلاینده های بهداشتی، مهندسی ایمنی صنایع دریایی، آلودگی هوای محیط زیست، بهداشت خاک، مهندسی بهداشت محیط، مهندسی قابلیت اطمینان، ژئو تکنیک زیست محیطی، اقتصاد، پدیده های انتقال، ارگونومی سیستم ها و برنامه ریزی محیط، مهندسی صدا و ارتعاش، مدیریت کیفی منابع آب، مهندسی پرتوها و تشعشات، برآورد خسارات بحران های طبیعی، طراحی زیر ساخت های شهری بر مبنای ریسک و … را نام برد.
جهت مشاهده انواع دوره های آموزش HSE و دریافت گواهی نامه معتبر کلیک کنید.
حوزه فعالیت دانش آموختگان رشته کارشناسی ارشد مهندسی ایمنی، بهداشت و محیط زیست(HSE):
- طراحی ابزارهای ارگونومیک، توانایی تجزیه و تحلیل سلامت انسان در رابطه با تغییرات در محیط های صنعتی و بهداشتی
- متخصص در زمینه درک کافی در چرایی حوادث طبیعی و صنعتی، متخصص در زمینه روش های شناسایی علل وقوع حوادث و متخصص در زمینه روش های تحلیل حوادث و متخصص در زمینه روش های مدیریت و روش های ارزیابی دائمی
- متخصص در زمینه شناخت آلودگی های محیط زیست و روش های کنترل آن ها، شناخت پدیده های زیست محیطی در محیط های آبی، خاکی و هوایی و طراحی و ساخت فناوری های مرتبط با کنترل آلودگی های زیست محیطی
- تدریس دروس و آموزش مهارت ها در رشته ها و مقاطع دانشگاهی
- طراحی، تدوین بسته های آموزشی و تهیه نرم افزاهای مورد نیاز برای تحلیل ریسک و ارائه از طریق رسانه های جمعی
- آموزش در محیط های شغلی
- مشارکت در برگزاری کارگاه های آموزشی و دوره های علمی و کاربردی در کلیه مراکز خدماتی، تولیدی و اداری
- پروژه های تحقیقاتی در زمینه مطالعه خسارات بحران های طبیعی و صنعتی بر جوامع شهری، روش های افزایش تاب آوری سیستم های شهری و صنعتی در مقابل حوادث، روش های کمی ارزیابی ریسک، نقش صنعت بیمه در کاهش آثار ناشی از حوادث حین کار، روش های کاهش ضایعات فرایندهای صنعتی و روش های تجزیه و تحلیل حوادث و نحوه کاربست آنها در پروژه های مشابه
جهت معرفی رشته های دانشگاهی حوزه HSE کلیک کنید.
کاربرد واحدهای درسی رشته-مقطع های HSE
بررسی واحدهای درسی دانشجویان رشته – مقطع های مختلف HSE نشان می دهد که این واحدها مستقیما با یکسری کسب و کارها مرتبط می باشد، که عبارتند از:
* بهداشت
- ارائه خدمات بهداشت حرفه ای
- تأمین تجهیزات سنجش عوامل زیان آور محیط کار
- تأمین تجهیزات و خدمات کنترل عوامل زیان آور محیط کار
- تأمین کالا و خدمات ارگونومی
* ایمنی و آتش نشانی
- تأمین، شارژ و تست هیدرواستاتیک کپسول های اطفاء حریق
- تأمین وسایل حفاظت فردی و تجهیزات ایمنی
- تأمین لوازم ترافیکی و هشدار دهنده
- طراحی، بازرسی و ایمنی دیگ بخار و ظروف تحت فشار
- مشاوره، نصب، ارزیابی و تست سیستم های اعلام و اطفاء حریق
- تأمین تجهیزات و ماشین‌آلات آتش‌نشانی، امداد و نجات
- تست ارتینگ صنعتی و ایمنی برق
- ایمنی بالابر، جرثقیل، پله برقی و آسانسور
- ایمنی معدن
- ایمنی ساختمان
- ارائه سیستم ها و راه حل های ایمنی در محیط کار
* مدیریت HSE
- خدمات فنی و بازرسی HSE
- شناسایی و ارزیابی ریسک
- خدمات ممیزی و استقرار سیستم های مدیریت HSE
- تدوین HSE-plan
* مدیریت پسماند
- مهندسین مشاور مدیریت پسماند
- مدیریت پسماندهای صنعتی و ویژه
- آزمایشگاه های پسماند
* آب و فاضلاب
- مهندسین مشاور آب و فاضلاب
- پیمانکاران بهره برداری از تأسیسات آب و فاضلاب
- پایش و پالایش آلودگی رودخانه، دریا و سواحل
- تأمین تجهیزات آب و فاضلاب
- آزمایشگاه های آب و فاضلاب
* تهویه صنعتی و آلودگی هوا
- مهندسین مشاور آلودگی هوا
- مشاوره و ارزیابی تهویه صنعتی
- طراحی و اجرای سیستم های تهویه صنعتی
- تأمین تجهیزات و اجرای سیستم های کنترل آلودگی هوا
- تأمین تجهیزات آزمایشگاهی و پایش آلاینده های هوا
- آزمایشگاه های آلودگی هوا
* مدیریت بحران و شرایط اضطراری
- مشاوران مدیریت بحران و شرایط اضطراری
- تأمین تجهیزات ایمنی و بهداشت در شرایط اضطراری
- تأمین تجهیزات محیط زیست و انرژی در شرایط اضطراری
* سایر کسب و کارهای مرتبط
- پالایش خاک های آلوده
- ارزیابی اثرات زیست محیطی و بهداشتی
- شرکت ها و مؤسسات آموزش و مشاوره HSE
- اشخاص حقیقی فعال در آموزش و مشاوره ایمنی و بهداشت
- نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی
- نرم افزارهای HSE
سخن پایانی
یکی از اهداف نمایشگاه مجازی باما HSE ایجاد تعامل بین واحدهای درسی گذرانده شده در دوران تحصیلات دانشجویی و شرکت¬ ها و مشاغلی است که در سطح کشور در حال فعالیت می باشند. در واقع دانشجویان رشته های مختلف اگر در طی دوران تحصیل و پس از آن با شرکت ها و مؤسسات فعال مرتبط با رشته خود آشنا شده و به نحوی مطلوب در قالب کارآموزی، کارورزی، کارشناس فرایند، نماینده شرکت، کارشناس تحقیق و توسعه و کارشناس بهره بردار با شرکتها و مؤسسات در ارتباط باشند، تجربیات خوبی را می توانند کسب کنند و آینده شغلی بهتری خواهند داشت. به علاوه عناوین پایان نامه های کارشناسی ارشد با کمک این نمایشگاه و رویکرد ارتباط دانشگاه با صنعت می تواند به سمت نیازهای تحقیق و توسعه (R&D) صنایع هدایت شود و این امر ضمن کاهش هزینه های دانشگاه ها، به توسعه اقتصاد دانش بنیان و اشتغال پایدار فارغ التحصیلان دانشگاه ها کمک نماید.
به علاوه در نمایشگاه باماHSE مجموعه دوره های آموزشی حوزه ایمنی و HSE را برنامه ریزی نموده که غالباً بطور رایگان اجرا شده اند. به علاوه فیلم این دوره های آموزشی ضبط، ادیت و در اکثر موارد بصورت رایگان در سایت (www.bamahse.com/workshops) برای استفاده عموم و به ویژه دانشجویان و کارشناسان HSE قرار داده شده است.