بیماری­ های قابل انتقال در اماکن عمومی را بشناسید

اماکن عمومی مانند تفریح گاه ها، مساجد، بیمارستان، زیارتگاه ها و…، به مکان هایی مشترک بین افراد جامعه گفته می شود که همگان می توانند از آن استفاده کنند.

لذا با توجه به استفاده ی عموم مردم از مکان های عمومی، امکان انتقال آلودگی ها و بیماری های قابل انتقال به انسان، از طریق مواد غذایی، لوازم تفریحی، شیرآلات سرویس بهداشتی و… وجود دارد.

عدم رعایت اصول بهداشتی، می تواند مشکلات فراوانی از جمله انتقال و انتشار بیماری های قابل انتقال در اماکن عمومی را به همراه داشته باشد.

لذا با توجه به اهمیت این موضوع در این مقاله، بیماری های قابل انتقال در اماکن عمومی با عناوین ذیل، توضیح داده شده است.

• بیماری های قابل انتقال ویروسی
• بیمار های قابل انتقال باکتریایی
• بیماری های قابل انتقال انگلی

بیماری‌های قابل انتقال ویروسی

– سرماخوردگی

“سرماخوردگی”، به مجموعه علائم عفونت ویروسی مجاری تنفسی و بدون تب گفته می شود که توسط تعداد زیادی از ویروس­ ها ایجاد می­شود. تفاوت اصلی سرماخوردگی از سایر عفونت های ویروسی و باکتریایی دستگاه تنفسی، فقدان تب و خفیف‌تر بودن نسبی علائم آن است.

علائم و نشانه‌های سرماخوردگی

علائم سرماخوردگی در بین افراد متفاوت است و عمدتاً با عطسه، سردرد، احساس سرما، گلودرد، آبریزش، گرفتگی بینی و ضعف عمومی بدن همراه است.

روش­ های انتقال سرماخوردگی

سرماخوردگی از طریق تماس مستقیم از شخصی به شخص دیگر، عطسه و سرفه (ترشحات سیستم تنفسی) و تماس با وسایل آلوده، قابل انتقال است.

روش‌های پیشگیری از سرماخوردگی

• رعایت بهداشت فردی
• شست­ و شوی صحیح و مکرر دست‌ها با آب و صابون
• پوشاندن دهان و بینی با دستمال، هنگام سرفه و عطسه
• دفع بهداشتی دستمال آلوده به ترشحات دهان و بینی
• اجتناب از دست دادن و روبوسی در موارد ابتلا به بیماری
• استراحت در منزل و اجتناب از تماس بیمار با دیگران
• شست­ و شوی صحیح ظروف، استکان و نعلبکی‌ها
• تهویه مناسب هوای داخل ساختمان

– آنفلوآنزا

“آنفلوآنزا”، بیماری حاد ویروسی دستگاه تنفسی است که با یک دوره کمون ۱ تا ۳ روزه ناگهانی شروع می‌شود و در صورت عدم رعایت مسائل بهداشتی، می‌تواند به­ سرعت همه‌گیر شود.

در همه گیری‌های بزرگ، شکل کشنده بیماری در سالمندان و در افراد دارای عوارض قلبی ریوی و کلیوی و در افراد دارای کم خونی و نقص ایمنی مشاهده شده است.

علائم و نشانه‌های آنفلوآنزا

علائم این بیماری قابل انتقال، تب، لرز، سردرد، خستگی، درد عضلانی، آبریزش بینی و چشم، بی‌حالی و بی‌اشتهایی می‌باشد و افراد گروه‌های سنی مختلف را می‌تواند مبتلا کند. علائم غالباً پس از سه روز فروکش می‌کنند، اما ادامه علائم تا بیش از دو هفته نیز امکان­ پذیر است.

روش‌های انتقال آنفلوآنزا

ویروس در ذرات منتشر شده در هوا به واسطه عطسه و سرفه فرد آلوده وجود دارد. همچنین دستمال آلوده به ترشحات دهان و بینی فرد بیمار، دارای ویروس می‌باشد و در صورت تماس می‌تواند آلوده کننده باشد.

روش‌های پیشگیری از آنفلوآنزا

روش‌های پیشگیری از آنفلوآنزا مشابه پیشگیری از سرماخوردگی بوده که به آن اشاره شد.

– اوریون

“اوریون”، عفونت شدید ویروسی واگیرداری است که عمدتاً در دوران کودکی مشاهده می­ شود. ویروس اوریون از چند روز قبل تا هشت روز بعد از شروع بیماری، در بزاق فرد وجود دارد. احتمال ابتلا به اوریون در همه سنین وجود دارد.

علائم و نشانه‌های اوریون

علائم مقدماتی غیراختصاصی اوریون، شامل درد عضلانی، بی‌اشتهایی، کوفتگی، سردرد و تب خفیف است. علائم علائم موضعی اوریون با توجه به عضوی که گرفتار بیماری شده، متفاوت است. این بیماری با تب و درد زیر نرمک گوش (علائم گوش درد در بچه ­ها) و تورم غده بناگوشی همراه است.

روش­ های انتقال اوریون

این بیماری بر اثر انتشار قطره‌های آب دهان و تماس مستقیم با بزاق آلوده، منتقل می‌شود.

روش‌های پیشگیری از اوریون

• رعایت بهداشت فردی
• استراحت در منزل و اجتناب از تماس بیمار با دیگران
• گندزدایی وسایل و ظروف آلوده به ترشحات دهان، بینی و گلوی فرد بیمار
• واکسیناسیون

– هپاتیت A و E

عامل “هپاتیت A (یرقان یا زردی) و E”، نوعی ویروس است که در صورت عدم درمان می‌تواند باعث از کار افتادگی کبد شود. عفونت ناشی از آن، در سنین پایین شایع‌تر است. ابتلا به این بیماری می‌تواند در شخص ایجاد مصونیت نماید.

علائم و نشانه‌های هپاتیت A و E

شروع ناگهانی تب، درد شکم، تهوع، استفراغ و گاهی بثورات جلدی، درد و التهاب مفاصل، در ابتلا به این بیماری دیده می‌شود، پس از چند روز زردی حاصل می‌شود. ادرار تیره، بی اشتهایی، ضعف، خستگی مفرط، درد و حساسیت در قسمت بالای راست شکم نیز از سایر علائم این بیماری می‌باشد.

روش‌های انتقال هپاتیت A و E

ویروس هپاتیت A و E از طریق مدفوع از بدن شخص آلوده دفع شده و می‌تواند آب و مواد غذایی را آلوده کند. هپاتیت A و E از طریق آب و مواد غذایی آلوده و یا از فردی به فرد دیگر و از طریق مدفوعی – دهانی منتقل می‌شوند.

روش‌های پیشگیری از هپاتیت A و E

• رعایت بهداشت فردی
• بهسازی محیط
• دفع صحیح و بهداشتی مدفوع
• ضد عفونی کردن دستشویی‌ها و توالت‌ها
• نظارت بر تهیه مواد غذایی و جلوگیری از آلودگی آب و غذا با مواد مدفوعی
• شست­ و شوی صحیح و کامل دست‌ها با آب و صابون بعد از توالت و قبل از خوردن غذا
• استفاده از آب آشامیدنی سالم
• استراحت در منزل و اجتناب از تماس بیمار با دیگران
• گندزدایی سبزیجات و میوه‌ها

– تبخال

“تبخال”، عفونت ویروسی واگیردار و شایع است که به صورت تاول های کوچک دور لب یا بینی ظاهر می شود.

علائم و نشانه های تبخال

فعال شدن عفونت مخفی (بدون نشانه‌های بیماری) به ­صورت تبخال لب ظاهر می شود که به شکل تاول‌های دردناک و شفاف بر زمینه قرمز روی پوست و در کناره‌های لب و یا روی صورت زده می‌شود و بعد از چند روز پوسته پوسته شده و بهبود می‌یابد. شکل مخفی عفونت ممکن است بر اثر عوامل مختلفی مثل ضعف ایمنی بدن و تب، دوباره فعال شود.

روش­ های انتقال تبخال

ویروس تبخال در ضایعه (تاول) وجود داشته و می‌تواند از طریق روبوسی، دست دادن، استفاده از ظروف و وسایل مشترک و آلوده به سایر افراد منتقل شود.

روش‌های پیشگیری از تبخال

• رعایت بهداشت فردی
• عدم استفاده از وسایل و ظروف مشترک
• گندزدایی وسایل و ظروف مواد غذایی، استکان و نعلبکی‌ها
• اجتناب از روبوسی در موارد ابتلا به بیماری

بیماری‌های قابل انتقال باکتریایی

– مسمومیت غذایی ناشی از باکتری‌های سالمونلا

باکتری‌های “سالمونلا”، دارای گونه‌های مختلفی است که بعضی از آن­ها عامل بیماری “حصبه” و “شبه حصبه” بوده و گونه‌هایی از سالمونلا نیز از طریق خوردن مواد غذایی آلوده باعث مسمومیت غذایی می‌شوند.

علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی به باکتری های سالمونلا

علائم مسمومیت سالمونلایی، شامل تهوع، استفراغ، درد شکم (البته به شدت مسمومیت غذایی استافیلوکوکی نیست)، سردرد، احساس سرما و اسهال است. این علائم معمولاً با ضعف و بی‌حالی شدید، ضعف ماهیچه‌ای و تب، همراه است. علائم حدود ۱۲ تا ۲۴ ساعت بعد از خوردن ماده غذایی ظاهر می‌شوند؛ گرچه مدت زمان کم­تر یا بیش­تر از این مدت نیز گزارش شده است. علائم مذبور معمولاً حدود ۲ تا ۳ روز ادامه می‌یابد.

روش‌های انتقال باکتری های سالمونلایی به مواد غذایی

این بیماری قابل انتقال، بر اثر خوردن آب و مواد غذایی آلوده به باکتری ایجاد می‌شود. تخم مرغ و گوشت دام و طیور مهم­ترین مواد غذایی ناقل باکتری سالمونلا در انسان هستند. امکان انتقال آلودگی از گوشت خام یا ظروفی که در تماس با گوشت خام بوده اند، به سایر مواد غذایی ( مانند سبزیجات، سالاد ها) وجود دارد.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت غذایی با باکتری های سالمونلا

• رعایت بهداشت فردی
• رعایت ضوابط بهداشتی در حمل و نقل مواد غذایی
• جلوگیری از تماس مواد غذایی خام و پخته شده
• نگهداری مواد غذایی در یخچال
• حرارت دادن مناسب و طبخ کامل مواد غذایی
• شست­ و شو و گندزدایی ظروف نگهداری مواد غذایی

– مسمومیت غذایی ناشی از باکتری‌های اشرشیاکلی

“اشرشیاکلی”، از باکتری‌های روده‌ای است که آلودگی ناشی از آن در بین انسان و حیوانات در همه جا پراکنده و شناخته شده است. مسمومیت غذایی ناشی از این باکتری را “اسهال مسافرین” می‌نامند.

علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی با باکتری های اشرشیاکلی

بیماری ممکن است به­ صورت اسهال همراه با دردهای شکمی، تهوع، سردرد، تب خفیف و استفراغ باشد. کم­تر از ۵ درصد بیماران به تب بالا، مدفوع خونی یا هر دو دچار می‌شوند. متوسط طول مدت اسهال حدود ۳ تا ۶ روز است.

روش‌های انتقال باکتری های اشرشیاکلی به مواد غذایی

انتقال بیماری به انسان عمدتاً از طریق موادغذایی آلوده صورت می‌گیرد. سبزیجاتی که به­ صورت خام مصرف می‌شوند، سالاد، غذاهای آماده دارای گوشت، شیر، لبنیات و شیرینی بر انتقال بیماری مؤثر می‌باشند.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت غذایی با باکتری های اشرشیاکلی

• رعایت بهداشت فردی توسط افراد شاغل در آشپزخانه و آبدارخانه
• استفاده از آب آشامیدنی سالم
• شست ­و شو و گندزدایی صحیح میوه‌ها و سبزیجاتی که به­ صورت خام (نظیر سالاد) مصرف می‌شوند
• شست­ و شوی صحیح و کامل دست‌ها با آب و صابون، بعد از توالت و قبل از خوردن مواد غذایی

– مسمومیت‌های غذایی ناشی از باکتری‌های استافیلوکوک

“استافیلوکوک”، از جمله میکروب­ هایی است که موجب آلودگی مواد غذایی می­شود. ورود سم این باکتری به بدن باعث ایجاد مسمومیت غذایی می‌گردد. سم ترشح شده توسط استافیلوکوک‌ها، بوی نامطبوعی ندارند و در ظاهر غذاها نیز تغییری رخ نمی­دهد. سم ترشح شده توسط استافیلوکوک‌ها در برابر حرارت بسیار مقاوم بوده و در برابر جوشاندن به مدت ۳۰ دقیقه مقاومت می‌کند.

علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی با باکتری‌های استافیلوکوک

این مسمومیت با نشانه‌های ناگهانی و گاهی اوقات بسیار شدید تهوع، دل پیچه، استفراغ، عرق و اغلب اسهال ظاهر می‌شود. گاهی درجه حرارت بدن بیمار کم­تر از حد طبیعی؛ و فشار خون او نیز پایین است. مرگ بندرت پیش می‌آید و معمولاً دوره بیماری بیش از یک تا ۲ روز نیست؛ ولی شدت نشانه‌های آن در بعضی موارد ممکن است باعث بستری شدن بیمار شود.

روش‌های انتقال باکتری‌های استافیلوکوک به مواد غذایی

بیماری با خوردن غذاهای آلوده به آنتروتوکسین استافیلوکوک ایجاد می‌شود. غذاهایی که در این انتقال نقش دارند، بیش­تر شامل شیرینی، سالاد، سس، ساندویچ، گوشت و محصولات گوشتی بوده که با دست افراد آلوده به این عفونت تهیه شده و چون بعد از تهیه حرارت داده نمی‌شوند و یا فقط کمی گرم می‌شوند؛ باعث مسمومیت می‌گردند.

استافیلوکوک ممکن است منشأ انسانی داشته و از ترشحات چرکی انگشتان زخمی، چشم آلوده، دمل‌ها، جوش‌های آکنه‌ای صورت، ترشحات بینی و یا پوست ظاهراً سالم به غذا منتقل شود و یا ممکن است منشأ گاوی داشته و در شیر و فرآورده‌های آلوده شیری، به خصوص پنیر وجود داشته باشد.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت غذایی با باکتری‌های استافیلوکوک

• رعایت بهداشت فردی
• رعایت بهداشت مواد غذایی
• بهسازی و نظافت آشپزخانه
• کنترل درجه حرارت یخچال و نگهداری مواد غذایی در آن
• حرارت دادن و طبخ کامل مواد غذایی
• جلوگیری از فعالیت افراد دارای جوش یا زخم روی دست، صورت و بینی در محیط آشپزخانه

– مسمومیت غذایی ناشی از باکتری‌های کلستریدیوم پرفرنژنس

این مسمومیت یک نوع اختلال روده‌ای است. این، بیماری خفیفی است با دردهای کوتاه و بیش از یک روز ادامه ندارند.

علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی با باکتری کلستریدیوم پرفرنژنس

این مسمومیت با نشانه‌های ناگهانی درد در ناحیه شکم، قولنج روده و سپس اسهال شروع می‌گردد و ممکن است با تب همراه باشد؛ ولی تهوع و استفراغ به ندرت وجود دارد.

روش‌های انتقال باکتری کلستریدیوم پرفرنژنس به مواد غذایی

این بیماری از طریق مصرف مواد غذایی آلوده به مدفوع و خاک قابل انتقال است و معمولاً با مصرف غذاهای گوشتی، از قبیل انواع خورشت حاوی گوشت دام و طیور و یا آبگوشت که برای پخت یا گرم کردن حرارت کافی ندیده‌اند؛ انتقال می‌یابد.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت غذایی با باکتری کلستریدیوم پرفرنژنس

• رعایت بهداشت فردی
• رعایت بهداشت مواد غذایی
• حرارت دادن و طبخ کامل مواد غذایی
• مصرف غذا بلافاصله پس از طبخ
• نگهداری مواد غذایی در یخچال

– مسمومیت‌های غذایی ناشی از باکتری‌های باسیلوس سرئوس

تماس مواد غذایی با خاک و غبار آلوده به میکروب می‌تواند سبب آلودگی مواد به باکتری شود. سم تولید شده از باسیلوس سرئوس، عامل ایجاد این مسمومیت غذایی است.

علائم و نشانه‌های مسمومیت غذایی با باکتری‌های باسیلوس سرئوس

این نوع مسمومیت غذایی در بعضی موارد با نشانه‌های ناگهانی تهوع و استفراغ و در موارد دیگر با درد شکم و اسهال تظاهر می‌کند.

روش‌های انتقال باکتری‌های باسیلوس سرئوس به مواد غذایی

این نوع مسمومیت بر اثر مصرف مواد غذایی آلوده، مانند انواع برنج، غذاهای گوشتی، خوراک سبزیجات، تخم مرغ، سوپ و سس ایجاد می‌شود.

روش‌های پیشگیری از مسمومیت غذایی با باکتری‌های باسیلوس سرئوس

• رعایت بهداشت مواد غذایی
• حرارت دادن و طبخ کامل مواد غذایی
• مصرف غذا بلافاصله پس از طبخ
• نگهداری مواد غذایی در یخچال
• بهسازی آشپزخانه

– وبا

“وبا”، بیماری اسهالی است که توسط نوعی باکتری به نام ویبریوکلرا ایجاد می‌شود. بیماران مبتلا به وبا به طور مشخص به اسهال حاد آبکی دچار می‌شوند.

علائم و نشانه‌های بیماری وبا

تقریبا ۷۵ درصد از افرادی که به عفونت با ویبریوکلرا دچار می‌شوند، هیچ نشانه‌ای از بیماری ندارند. حدود۲۰ درصد دیگر به اسهال دچار می‌شوند. در تعداد اندکی (۵-۲ درصد) از افراد مبتلا به عفونت اسهال آبکی، استفراغ و از دست رفتن آب بدن رخ می‌دهد. وبای علامت‌دار با اسهال آبکی زیاد بدون تب یا زورپیچ شکم آغاز می‌شود. مدفوع بیماران مبتلا به وبا، ظاهری مایع شفاف آغشته به موکوس سفید رنگ دارد که معمولاً بی بو است. استفراغ شدید نیز ممکن است ایجاد شود.

روش ­های انتقال بیماری وبا

انتقال وبا از راه مدفوعی دهانی است. وبا عمدتاً از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می‌شود. انتقال توسط تماس مستقیم فرد به فرد، مانند تماس با بیمار به ندرت اتفاق می­افتد. حمام کردن و یا شست­ و شوی وسایل آشپزی در آب آلوده هم می‌تواند موجب انتقال وبا شود. غذاهایی که دارای رطوبت هستند، غذاهای دریایی نپخته و خام، میوه جات و سبزیجات خام می‌توانند عامل بیماری وبا را منتقل کنند.

روش‌های پیشگیری از بیماری وبا

• گندزدایی منابع آب
• مصرف آب آشامیدنی سالم
• جلوگیری از آلوده شدن منابع آب‌ سطحی با مدفوع
• بهسازی توالت‌ها
• دفع بهداشتی فاضلاب‌ها
• دفع بهداشتی زباله‌های بیماران مبتلا به وبا
• گندزدایی مناسب لباس‌ها، رختخواب‌ها و سایر وسایل خواب افراد آلوده
• ضدعفونی صحیح و کامل سبزیجات و میوه‌ها
• شست­ و شوی صحیح و کامل دست‌ها با آب و صابون، بعد از توالت و قبل از خوردن غذا
• بهداشت مواد غذایی

– تب مالت

این بیماری بیش­تر در بین افرادی که با حیوانات آلوده تماس دارند و در مصرف کنندگان شیر و فرآورده‌های لبنی غیر پاستوریزه شایع است.

علائم و نشانه‌های بیماری تب مالت

علائم این بیماری شامل تب، سردرد، ضعف، تعریق، درد مفاصل، کاهش وزن، افسردگی، درد عمومی بدن است و بروسلا (عامل بیماری تب مالت) می‌تواند در کبد، طحال، استخوان و برخی اندام‌های دیگر عفونت چرکی موضعی ایجاد کند.

روش‌های انتقال بیماری تب مالت به انسان

بیماری به وسیله تماس با بافت، خون، ادرار و ترشحات بدن حیوانات آلوده و یا خوردن شیر و فرآورده‌های لبنی غیر پاستوریزه منتقل می‌شود. آلودگی از راه تنفس هوای آلوده به میکروب نیز مشاهده شده است.

روش‌های پیشگیری از بیماری تب مالت

• خرید دام جهت قربانی از مراکز تحت نظارت دامپزشکی
• رعایت ضوابط بهداشتی مرتبط با کشتار دام
• استفاده از شیر پاستوریزه یا جوشانده شده
• استفاده از پنیر و سایر محصولات لبنی پاستوریزه

– سل

“سل” بیماری عفونی نکروز دهنده یا مزمن است که باعث گرفتاری اعضای مختلف بدن به­ ویژه ریه‌ها می‌شود. عدم تشخیص و درمان به ­موقع این بیماری می‌تواند نتایج مصیبت باری را در برداشته باشد.

علائم و نشانه‌های بیماری سل

شایع ترین و مهم­ترین علائم بیماری سل ریوی، سرفه پایدار به مدت ۲ هفته یا بیش­تر است که عمدتاً همراه با خلط و یا خلط خونی است. علائم دیگر شامل تب، درد قفسه سینه، تنگی نفس، کاهش اشتها، بی خوابی و خستگی شبانه است.

روش‌های انتقال بیماری سل

اصلی‌ترین راه انتقال سل، استنشاق ترشحات یا بزاق آلوده به باکتری عامل سل است. عامل بیماری سل از طریق ترشحات و ذرات ریز معلق در هوا از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شود و اغلب، افرادی را که در ارتباط نزدیک با فرد بیمار هستند، درگیر می‌کند. همچنین سل گاوی می‌تواند از طریق مصرف لبنیات آلوده و غیر پاستوریزه، انسان را آلوده کند.

روش‌های پیشگیری از بیماری سل

• پوشاندن دهان و بینی با دستمال در هنگام سرفه و عطسه
• آموزش اعضای خانواده بیمار و افرادی که در تماس نزدیک با بیمار هستند
• بهسازی محیط
• دفع بهداشتی دستمال و سایر زباله‌های فرد مبتلا به سل

بیماری‌های قابل انتقال انگلی

– آلودگی به ژیاردیا

نوعی عفونت روده باریک انسان است که به وسیله تک یاخته انگلی به نام ژیاردیا لامبلیا ایجاد می‌شود. سن از جمله عواملی است که در ابتلا به ژیاردیا مؤثر است. طی بررسی‌های انجام شده، کودکان سه برابر بیش­تر از بزرگسالان ابتلا به ژیاردیا مستعد هستند. بیماری در بزرگسالان بیش­تر بدون علامت است و تهیه کنندگان مواد غذایی، نظیر افراد شاغل در آشپزخانه‌ها، در انتشار بیماری نقش مؤثری دارند.

علائم و نشانه‌های آلودگی به ژیاردیا

بیش­تر اوقات بدون نشانه بالینی است؛ ولی ممکن است نشانه‌های ابتلا به­ صورت اسهال مزمن، دفع چربی، دل پیچه، مدفوع شل، چرب و کمرنگ، خستگی و کاهش وزن نمایان گردد.

روش‌های انتقال آلودگی ژیاردیا به انسان

این بیماری به طور مستقیم از طریق دست‌های آلوده فردی به فردی دیگر یا غیر مستقیم به وسیله خوردن آب و مواد غذایی آلوده به کیست ژیاردیا منتقل می شود.

روش‌های پیشگیری از آلودگی به ژیاردیا

• رعایت بهداشت فردی
• بهداشت مواد غذایی
• شست­ و شوی صحیح و کامل دست‌ها با آب و صابون، بعد از توالت و قبل از خوردن غذا
• دفع بهداشتی مدفوع
• مصرف آب آشامیدنی سالم
• بهسازی توالت‌ها
• انگل زدایی و ضدعفونی سبزیجات و میوه‌ها

– آلودگی به آسکاریس

“کرم آسکاریس” مشهورترین نوع انگلی است که بالاترین نسبت آلودگی را در سطح جهان دارد. تخم این کرم در مدفوع افراد آلوده وجود داشته و نسبت به کلرزنی و عوامل ضدعفونی کننده مقاوم است.

علائم و نشانه‌های آلودگی به آسکاریس

علائم عمومی این بیماری، شامل بی‌خوابی، تشویش و ساییدن دندان‌ها در خواب است. گاهی تشنج و تب هم وجود داشته، و در عده‌ای از افراد علائم آلرژیک به­ صورت آسم مشاهده می‌شود.

روش‌های انتقال آسکاریس به انسان

آلودگی به آسکاریس از طریق خوردن آب، سبزیجات و مواد غذایی آلوده به مدفوع، به انسان انتقال می‌یابد. آلوده شدن مواد غذایی ممکن است از طریق دست، مگس و یا گرد و خاک آلوده اتفاق بیفتد.

روش‌های پیشگیری از آلودگی به آسکاریس

• رعایت بهداشت فردی
• بهداشت مواد غذایی
• بهسازی توالت‌ها
• دفع بهداشتی مدفوع
• انگل زدایی و ضدعفونی صحیح سبزیجات و میوه‌ها

– سالک

“سالک”، عفونت ناشی از انگل لیشمانیا است که به خاطر گزش پشه خاکی در انسان ایجاد می­ شود. سالک در مناطق مختلفی از ایران شایع است و با اسامی مختلفی، نظیر “کپه” شناخته می ­شود. انواع مختلفی از پستانداران، مثل جوندگان و سگ­سانان در طبیعت به عنوان مخزن این انگل عمل می­ کنند.

علائم و نشانه‌های بیماری سالک

وجود یک یا چند زخم بر روی نواحی باز پوست بدن و در مناطقی که پشه خاکی وجود دارد؛ می­ تواند گویای بروز سالک باشد. بیماری سالک دارای دو نوع خشک و مرطوب است. سالک خشک بیش­تر در مناطق شهری آلوده دیده می­شود و معمولاً پشه محل­ های باز بدن، نظیر صورت، دست یا پا را مورد گزش قرار می­ دهد. زخم سالک گاهی دارای خارش بوده؛ ولی هرگز دردناک نیست. سالک مرطوب بیش­تر در نواحی روستایی مشاهده می­ شود. اندازه زخم ­ها در سالک روستایی از سالک شهری معمولاً بزرگ­تر و عمیق ­تر است.

روش‌های انتقال بیماری سالک به انسان

این بیماری از طریق گزش پشه خاکی آلوده به انسان و به­ ویژه هنگام غروب آفتاب منتقل می شود.

روش‌های پیشگیری از سالک

• محافظت افراد در برابر گزش پشه خاکی از طریق نصب توری، پوشیدن لباس­ های محافظ و…
• سمپاشی محیط‌های آلوده به پشه خاکی
• مبارزه با جوندگان نظیر موش
• دفع بهداشتی زباله‌ها و نخاله‌های ساختمانی
• بهسازی محیط

– آلودگی به کرمک (اکسیور)

“کرمک (کرم سنجاقی) انگلی”، به رنگ سفید صدفی یا شفاف به شکل نخ با پوسته نرم است. طول کرم نر ۲ تا ۵ میلیمتر و طول کرم ماده ۸ تا ۱۳ میلیمتر است. تخم ریزی این کرم در اطراف مقعد انجام می‌شود که با خارش این ناحیه همراه است.

علائم و نشانه‌های آلودگی به کرمک

در آلودگی خفیف، علائم مشخص و واضحی دیده نمی‌شود؛ ولی در آلودگی‌های شدید علائم روده‌ای وجود دارد. مهاجرت کرم به ناحیه مقعد به خصوص در شب‌ها، موجب تحریک یا خارش و سرخی مقعد، بی خوابی، ساییدن دندان‌ها و غیره می‌شود.

روش‌های انتقال آلودگی کرمک به انسان

انتقال این بیماری از طریق دست‌های آلوده به تخم کرم (تماس با افراد آلوده یا سطوح و لباس‌های آلوده) و تماس آن­ها با دهان و خوردن آب، سبزی و مواد غذایی آلوده اتفاق می‌افتد. تخم کرم قادر است در مکان‌های مرطوب مدت‌ها زنده بماند؛ اما در مکان‌های خشک خیلی زود از بین می‌رود.

روش‌های پیشگیری از آلودگی به کرمک

• رعایت بهداشت فردی
• بهداشت مواد غذایی
• بهسازی توالت ها
• دفع بهداشتی مدفوع
• شست­ و شوی مکرر مقعد (به ویژه در کودکان)
• شست­ و شوی صحیح و کامل دست‌ها با آب و صابون، بعد از توالت و قبل از خوردن غذا
• تعویض مرتب لباس‌های زیر و ملحفه افراد آلوده و شست­ و شوی مناسب آن­ها (شست­ و شو با آب جوش و خشک کردن در آفتاب)