خاموش کردن آتش سوزی ها در لحظات اولیه به جهت جلوگیری از خسارات جانی و مالی نقش مهمی دارد. لذا در صورتیکه بتوان با وسیله ای مناسب این امر را صورت دهیم، به هدفمان رسیده ایم و از خسارات فراوانی که روزانه بر اثر آتش سوزی و عدم کنترل به موقع آتش به وجود می آید، پیشگیری به عمل آورده ایم.
یکی از تجهیزاتی که برای این امر تولید شده است، خاموش کننده های دستی یا به اصطلاح کپسول آتش نشانی است. وسیله ای که مخصوص این کار تولید و طراحی شده است.
کپسول آتش نشانی دستگاهی است برای اطفاء حریق در لحظات اولیه، سرعت عمل در استفاده از این دستگاه ها باید مدنظر قرار گیرد و وزن آنها غالباً از ۱ تا ۱۲ کیلوگرم بوده و به گونه ای طراحی شده است که توسط یک نفر قابل حمل و استفاده باشد. انواع بزرگتر آن بر روی چرخ (انواع چرخدار) یا به صورت ثابت در محل نصب می شوند.
جهت مشاهده دوره های آموزش آتش نشانی همراه با دریافت گواهی نامه معتبر کلیک کنید
استانداردهای کپسول آتش نشانی
استانداردهای بین المللی:
NFPA 10استاندارد –
BSاستاندارد –
EN3استاندارد –
استانداردهای داخلی و ملی:
– استاندارد شماره ۳۴۳۴
– استاندارد ۸۶۹
مواد اطفائی کپسول آتش نشانی
به مواد موجود در کپسول آتش نشانی قابل حمل (دستی) که برای خاموش کردن آتش در سیلندرهای تحت فشار قرار دارد، مواد اطفائی می گویند. این مواد دارای خواص شیمیایی و فیزیکی خاصی هستند و بر همین اساس به دسته بندی های زیر تقسیم شده اند.
– آب
– پودر شیمیایی
– پودر خشک )مخصوص اطفاء فلزات)
– کف/فوم
– گاز دی اکسید کربن
کاربرد مواد اطفائی بر اساس نوع حریق
کپسول های آتش نشانی محتوی آب
این گروه از خاموش کننده های دستی معمولاً دارای ظرفیت ۶ ، ۱۰ ، ۲۵ و ۵۰ لیتری می باشند و برای استفاده (جامدات قابل اشتعال) در آتش سوزی های گروه A استفاده قرار می گیرند.
کپسول های آتش نشانی پودری
پودر خاموش کننده عبارت است از مخلوطی از ذرات بعضی مواد شیمیایی که به جهت خاموش کردن آتش به کار می رود. پودر خاموش کننده بر اساس استاندارد ملی شماره ۸۶۹ به دو دسته اصلی تقسیم می شوند:
۱- پودر شیمیایی که برای اطفاء حریق دسته های A،B،C به کار می رود.
۲- پودر خشک که برای اطفاء حریق فلزات کلاس D به کار می رود.
بیشترین تأثیر خاموش کننده های پودر شیمیایی در اطفاء حریق مایعات قابل اشتعال می باشد.
بیشترین تأثیر خاموش کننده های پودر خشک در اطفاء حریق فلزات قابل اشتعال می باشد.
جهت مشاهده دوره های آموزش ایمنی همراه با دریافت گواهی نامه معتبر کلیک کنید
مواد تشکیل دهنده پودر های اطفائی:
مواد تشکیل دهنده پودرها طبق استاندارد NFPA 10 به صورت زیر هستند:
– بی کربنات سدیم
– بی کربنات پتاسیم
– فسفات آمونیوم
کپسول های آتش نشانی CO2
از گذشته دور تا کنون این گاز به عنوان یک گاز ضد حریق در دستگاه های ثابت و اتوماتیک مورد استفاده قرار می گرفته است.
گاز دی اکسید کربن دارای خواص زیر است:
گازی است غیر قابل اشتعال، بدون بو، خنثی، غیر سمی، وزن آن ۵/۱ برابر هوا می باشد و به همین خاطر در موقع اطفاء به نحوی سطح آتش را پوشانده و جانشین اکسیژن شده و در نتیجه عمل اطفاء صورت می پذیرد.
بیشترین تأثیر خاموش کننده های دی اکسید کربن در اطفاء حریق وسایل برقی می باشد.
گاز دی اکسید کربن دارای خواص زیر است:
گازی است غیر قابل اشتعال، بدون بو، خنثی، غیر سمی، وزن آن ۵/۱ برابر هوا می باشد و به همین خاطر در موقع اطفاء به نحوی سطح آتش را پوشانده و جانشین اکسیژن شده و در نتیجه عمل اطفاء صورت می پذیرد.
بیشترین تأثیر خاموش کننده های دی اکسید کربن در اطفاء حریق وسایل برقی می باشد.
کپسول های آتش نشانی محتوی کف / فوم
کف آتش نشانی یا فوم اطفاء کننده که در سیلندرهای خاموش کننده تزریق می شود، باعث ایجاد لایه ای بر روی حریق شده و از بلند شدن بخارات قابل اشتعال و رسیدن اکسیژن به حریق جلوگیری به عمل آورده و باعث اطفاء (خاموش شدن) آتش سوزی می شود.
بیشترین تأثیر این خاموش کننده ها در اطفاء حریق مشتقات نفتی می باشد.
بیشترین تأثیر این خاموش کننده ها در اطفاء حریق مشتقات نفتی می باشد.
تأثیر خاموش کننده ها بر انواع حریق
| نوع خاموش کننده | نوع حریق | |||
| جامد | مایع | گاز | الکتریسیته | |
| آب | *** | ——– | ——— | —————- |
| پودر | * | *** | ** | ** |
| دی اکسید کربن | —- | ** | ——– | *** |
عامل فشار خاموش کننده ها
طبق استاندارد ملی ۸۶۹، به گاز فشرده ای که در سیلندر خاموش کننده تزریق می شود تا مواد اطفائی را تخلیه و به بیرون هدایت کند، عامل فشار یا گاز عمل کننده گفته می شود. معمولاً در خاموش کننده های محتوی پودر و محتوی آب از گاز ازت به عنوان عامل فشار استفاده می شود.
بهترین مکان مناسب جهت نصب کپسول های آتش نشانی
۱) حداکثر در ارتفاع۵/۱ متری از سطح زمین نصب گردد .
۲) در نزدیکی ورودی و خروجی‌ها قرار گیرد .
۳) مسیر جهت دسترسی، کوتاه و خالی از وسایل دست و پاگیر و مزاحم باشد .
۴) در مکانی نصب گردد که امکان صدمات فیزیکی به آن را به حداقل برساند .
۵) سیلندر در فضای باز و در مقابل تابش مستقیم نور خورشید یا برف و باران قرار نگیرد
۶) باید دقت داشت که خاموش کننده در فاصله ای دورتر از مواد مخاطره آمیز نصب شود .
۷) وقتی که خاموش کننده بر روی دیوار نصب می‌شود باید از بست های مخصوص استفاده شود.
۸) توزیع یکنواخت صورت پذیرد.
سخن پایانی
ما در نمایشگاه مجازی باما با هدف ارتقای فرهنگ ایمنی و کاهش حوادث و توانمندسازی کارشناسان و دانشجویان رشته های ایمنی، آتش نشانی و HSE، فعالیت های متنوعی را با نگاه مسئولیت اجتماعی دنبال می کنیم. به عنوان مثال حدود ۱۰۰ کسب و کار مشتمل بر شرکت ها و مشاغل مرتبط با بهداشت، ایمنی، آتش نشانی، محیط زیست، انرژی، طب کار، آموزش و مشاوره در حوزه های ایمنی و آتش نشانی به صورت رایگان در سامانه نمایشگاه مجازی باما HSE معرفی می نماییم. در این راستا کلیه شرکت ها و فروشگاه های فعال در حوزه تأمین، تولید، فروش، شارژ و تست هیدرواستاتیک کپسول های آتش نشانی می توانند در سامانه نمایشگاه مجازی باما یک صفحه تبلیغاتی دائماً رایگان برای خود داشته باشد و در آنجا فعالیت های خود را به صورت رایگان معرفی نمایند.
به علاوه با برگزاری دوره های آموزشی HSE غالباً رایگان در حیطه های مختلف و به ویژه ایمنی و آتش نشانی به دنبال ارتقای فرهنگHSE و دانش کاربردی افراد جامعه، کارشناسان و دانشجویان رشته های ایمنی، آتش نشانی و HSE هستیم. تاکنون دوره های آموزشی متعددی در حوزه آتش نشانی، علت یابی حریق، شناخت حریق و حوادث، مبانی عملیات های آتش نشانی، ایمنی مایعات قابل اشتعال، هیدرولیک آتش نشانی برای آتش نشانان، آشنایی با سیستم های اعلام و اطفای حریق، شناخت مواد اطفای حریق و کاربرد آنها، آشنایی با کپسول های آتش نشانی، نحوه کار با خاموش کننده های دستی، انواع مواد اطفای حریق و اثرات آنها بر محیط زیست و … برنامه ریزی و اغلب بصورت رایگان برگزار شده و به علاوه فیلم اکثر دوره های آموزشی نمایشگاه مجازی باما نیز با نگاه مسئولیت اجتماعی بصورت رایگان به آدرس www.bamahse.com/workshops در دسترس عموم است.
