خطرات بهداشتی و ایمنی در خانه تکانی
خانه تکانی یکی از سنت های زیبای ما ایرانیان برای استقبال از بهار و تازه شدن طبیعت است که اگر همراه با رعایت نکات بهداشتی و ایمنی لازم نباشد می تواند منجر به آسیب های جبران ناپذیری به سلامت افراد خانواده بویژه زنان خانه دار گردد. اصول بهداشتی و ایمنی در خانه تکانی نیاز به آگاهی از جزئیات و نکاتی دارد که در صورت عدم رعایت، می تواند بویژه در زنان خانه دار آسیب هایی را به دستگاه اسکلتی و عضلانی، پوست، چشم و دستگاه تنفسی وارد کند. کمر درد، گردن درد، درد دست و پا، حساسیت های پوستی، مسمومیت و تنگی نفس از جمله عوارض رایج در خانه تکانی های نادرست و غیر ایمن روزهای پایانی سال می باشد که با رعایت برخی اصول ساده می تواند به حداقل برسد.
خطر مشکلات اسکلتی عضلانی در خانه تکانی
کمردرد از مشکلات رایجی است که در بیشتر موارد به دلیل کشیدگی عضلات و رباط های پشت است. عامل این کشیدگی هم معمولاً بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین منزل، حمل نادرست اجسام سنگین و حرکت ناگهانی در ناحیه کمر است. گرفتگی یا اسپاسم عضلانی هم از دیگر علل شایع کمردرد محسوب می شود. توجه: در هنگام خانه تکانی، بلند کردن و جابه جایی اسباب و اثاثیه سنگین می تواند خطر آسیب به دست، کمر و گردن را به دنبال داشته باشد.
توصیه ها:
– در هنگام خانه تکانی، تا جایی که مقدور است، از بلند کردن اسباب و اثاثیه سنگین بپرهیزید و به جای این کار، از روش های جایگزین (مانند هل دادن یا کشیدن) استفاده کنید.
– فقط اسباب و اثاثیه هایی را بلند کنید که وزن مناسبی دارند و اگر نیاز به کمک داشتید، حتماً از یک یا چند نفر کمک بگیرید.
– قبل از اینکه یک جسم سنگین را بلند کنید، دقیقاً مشخص نمایید که میخواهید آن را کجا قرار دهید و همیشه هنگام حمل جسم سنگین، آن را نزدیک به بدنتان نگه دارید.
– وقتی میخواهید جسم سنگینی را روی زمین بگذارید، به جای اینکه کمر خود را خم کنید، زانوهایتان را خم کنید و جسم را روی زمین قرار دهید.
– در هنگام بلند کردن یک جسم سنگین از روی زمین یا موقع جابه جا کردن آن، پشتتان را صاف نگه دارید و قوز نکنید؛ زانوهایتان را خم کنید و برای تحمل وزن آن جسم، به عضلات پایتان تکیه کنید. این کار موجب می شود فشار ناشی از جسم سنگین، به جای کمر، به مفصل ران شما منتقل شود و گرفتگی عضلانی و درد ناگهانی عضلات (مخصوصاً کمردرد) به سراغتان نیاید.
– موقع بلند کردن اجسام سنگین، بهتر است اول، پاهایتان را به اندازه عرض شانه ها باز کنید و سپس جسم مورد نظر را بلند کنید. این کار باعث حفظ تعادل بدن می شود.
– وقتی در حال تمیز کردن در و پنجره یا رنگ کردن دیوار هستید، برای دسترسی به نقاط دورتر، به جای آن که دست خود را به آن سمت دراز کنید، از صندلی یا نردبان استفاده کنید.
– اگر به مدت طولانی مشغول کار در منزل هستید، مرتب و در فواصل منظم استراحت کنید و تا جایی که برایتان مقدور است، به طور متناوب، تغییر وضعیت دهید.
خطر سقوط از ارتفاع در خانه تکانی
در ایام خانه تکانی، خطر سقوط از ارتفاع به دلیل استفاده از وسایل غیر استاندارد و غیرایمن برای دسترسی به ارتفاع بالاتر و همچنین استفاده از زیرپایی هایی مانند جعبه و نردبان های نامطمئن، افزایش می یابد. موارد ضربدیدگی و شکستگی دست و پا نیز از مواردی است که در این ایام دیده می شود.
توصیه ها:
– در هنگام استفاده از نردبان یا چهارپایه، ابتدا از سطح اتکای آن با زمین کاملاً مطمئن شوید و حتی المقدور از نردبان های دوطرفه و استاندارد استفاده کنید.
– در هنگام پاک کردن شیشه ها و پنجره ها، موارد احتیاطی لازم را رعایت نموده و از رفتن روی نرده ها یا قرنیزهای آن اکیداً خودداری کنید.
– در هنگام شست و شوی بخش های فوقانی در، پنجره و دیوار، پس از هر ۲ تا ۳ دقیقه کار مداوم، مدت کوتاهی سرتان را پایین بیندازید و به سر و گردنتان استراحت بدهید.
خطرات مربوط به استفاده از مواد شیمیایی مانند شوینده ها، گندزداها و … در خانه تکانی
محصولات شیمیایی مورد استفاده در نظافت و خانه تکانی، مانند شوینده ها، جرم گیرها و براق کننده ها اغلب شامل مواد شیمیایی مضر هستند. حتی محصولاتی که به عنوان “سبز” یا “طبیعی” تبلیغ می شوند ممکن است حاوی ترکیباتی باشند که می توانند سلامت ما را به خطر بیندازند. برخی از مواد تمیز کننده حتی ممکن است قابل اشتعال یا خورنده باشند که در صورت عدم توجه به نکات ایمنی، می توانند مشکلاتی را به همراه داشته باشند.
بسیاری از محصولات بهداشتی و شوینده های شیمیایی خانگی می توانند چشم یا گلو را تحریک کنند یا باعث سردرد شوند و حتی در بلند مدت به مشکلاتی از جمله سرطان منجر گردند. برخی محصولات مورد استفاده به عنوان شوینده های خانگی، مواد شیمیایی خطرناک از جمله ترکیبات آلی فرار (VOC) را آزاد می کنند.
ترکیبات آلی فرار و سایر مواد شیمیایی که هنگام استفاده از شوینده ها و محصولات بهداشتی آزاد می شوند، به مشکلات مزمن تنفسی، واکنش های آلرژیک و سردرد می انجامند. مطالعات زیادی برای ارزیابی چگونگی تأثیر این مواد شیمیایی بر افرادی که مبتلا به آسم و سایر بیماری های تنفسی هستند، در حال انجام است.
خطرات مربوط به خوشبوکننده های هوا
تحقیقات اخیر نشان داده است که حتی عطرهای طبیعی در محصولات تمیز کننده، به ویژه در خوشبو کننده های هوا، ممکن است با مقادیر زیاد ازن از منبع داخل خانه (ناشی از وجود برخی لوازم خانگی) یا از هوای بیرون واکنش نشان دهند. نتیجه انجام این واکنش، تشکیل فرمالدئید است. فرمالدئید یکی از مهمترین آلاینده‌های هوا در محیط خانه است و جزء مواد سرطان‌زا محسوب می شود. غلظت های بیشتر از یک دهم پی پی ام (ppm) این ماده در هوای خانه باعث سر درد، تحریک چشم و گلو، سوزش نای و در نهایت مشکلات تنفسی می‌شود. ازن یک گاز مضر، اما نامرئی است که باعث حاد شدن آسم و سایر بیماری های ریه می شود.
خطرات مربوط به کاربرد وایتکس در خانه تکانی
یکی از کاربرد های محلول وایتکس، گندزدایی کردن محیط است که در صورت استفاده صحیح می توان از آن به عنوان یک ماده گندزدا برای سطوح در معرض ویروس کرونا نیز استفاده کرد. محلول رقیق آن می تواند به عنوان ضدعفونی کننده مؤثر در برابر طیف گسترده ای از باکتری‌ها استفاده شود.
هشدار
هرگز وایتکس یا هر ماده حاوی کلر را با هیچ ماده پاک کننده دارای آمونیاک مخلوط نکنید. گازهای ایجاد شده از ترکیب این محصولات می‌توانند منجر به مشکلات مزمن تنفس و حتی مرگ شوند. محلول وایتکس حاوی اسیدهای کلردار می‌تواند به تولید بخارات کلرآمین و ماده سمی هیدرازین منجر شود که بسیار خطرناک هستند. قرار گرفتن در معرض بخارات کلرآمین می تواند علائمی مانند حالت تهوع، سرفه، تنگی نفس، درد قفسه سینه و سوزش در گلو، بینی و چشم را ایجاد کند. هیدرازین مایع نیز می تواند باعث حالت تهوع، سردرد و حتی تشنج شود.
همچنین محلول وایتکس به هیچ وجه نباید با مواد تمیز کننده حاوی اسید مانند جوهر نمک یا سرکه مخلوط شود. واکنش این ماده با اسیدها به تولید گاز کلر می انجامد که استنشاق آن مشکلات تنفسی را به همراه دارد. به عنوان مثال، بعضی از پاک کننده های توالت مانند جوهرنمک حاوی اسید هیدروکلریک هستند که مخلوط کردن مقادیر اندک آن با وایتکس می تواند منجر به تولید مقدار زیادی گاز کلر گردد و به التهاب ریه بیانجامد.
توصیه ها:
– قبل از خرید، تمام برچسب های مربوط به محصولات تمیزکننده لوازم خانگی را بخوانید. محصولاتی را انتخاب کنید که حاوی VOC، خوشبوکننده، مواد تحریک کننده و مواد قابل اشتعال نباشد.
– از کاربرد خوشبو کننده های هوا به طور کلی خودداری کنید.
– هنگام استفاده از محصولات تمیزکننده، از تهویه محل اطمینان حاصل کنید. پنجره ها و درها را باز کنید و هرگز از مواد تمیز کننده در فضایی کوچک و محصور استفاده نکنید.
– هنگام استفاده از شوینده های شیمیایی، حتماً ماسک بزنید و یا از یک دستمال ضخیم بر روی دهان و بینیتان استفاده کنید.
– بخارات حاصل از ترکیب جوهرنمک و سفیدکننده به ویژه برای چشم، پوست و ریه بسیار خطرناک است. اکیداً توصیه می شود از ترکیب این دو ماده خودداری کنید.
– به عنوان یک جایگزین مواد شیمیایی با ایمنی بیشتر، مخلوط آب گرم و صابون اغلب برای تمیز کاری به خصوص در خانه خیلی مؤثر است. با حل کردن جوش شیرین در آب می توانید به سادگی یک محلول برای شست و شو تهیه کنید. مخلوط سرکه و آب می تواند در تمیز کردن سطح شیشه مورد استفاده قرار گیرد.
خطر برق گرفتگی در خانه تکانی
شست و شو و نظافت اجزای خانه، یکی از اصول خانه تکانی است، اما وقتی صحبت از نظافت لوازم برقی مانند لوستر، چراغ روشنایی، کلید و پریز و … می شود، یکی دیگر از خطراتی که افراد دخیل در خانه تکانی را تهدید می کند خطر برق گرفتگی می باشد. یکی از علل شایع برق گرفتگی در روزهای پایانی سال و در ایام خانه تکانی، رعایت نکردن اصول ایمنی هنگام نظافت لوازم برقی است، اما با رعایت برخی اصول ساده ایمنی می توان این خطرات را به حداقل رساند.
توصیه ها:
– اگر در ایام خانه تکانی تصمیم داشتید که وسایل برقی را تمیز کنید، حتماً قبل از شروع این کار، برق وسیله برقی را قطع نموده و سپس اقدام به تمیز کردن نمایید.
– این نکته را به یاد داشته باشید که لوازم برقی به هیچ وجه نباید با آب تماس داشته باشند. لذا از ریختن آب بر روی کلید، پریز و سیم برق اکیدا ً خودداری کنید.
مراقبت از کودکان در خانه تکانی
کودک در دنیای پیرامون خود به دنبال کشف محیط اطراف، لمس اجسام و چشیدن است به همین دلیل بدون استثنا به همه چیز دست زده، آن را لمس و به دهان خود نزدیک می کند. حال اگر آن اجسام، در بسته بندی های خوش رنگ و لعاب باشد و کودک هم تشنه باشد، خدای نکرده اتفاقی می افتد که نباید. متأسفانه هرچند به کارخانجات مواد شوینده تذکر داده شده، آنها همچنان طراحی و رنگ بندی بطری های شوینده خود را تغییر نمی دهند، پس بهتر است خودتان در استفاده از این مواد دقت لازم را داشته باشید و از اطرافیانتان بخواهید کودک را از هرگونه خطر احتمالی دور کنند.
برای پیشگیری از خوردن مواد شوینده توسط کودکان، چه نکاتی را باید رعایت کنیم؟
– قبل از هر چیز درب ظرف حاوی مواد شوینده را محکم کنید و درون جعبه ای تیره رنگ قرار دهید و جعبه را در انتهای یک کمد قفل دار نگه داری کنید.
– هرگز مواد شوینده را درون ظرف مورد علاقه کودک که با آن خاطره دارد نریزید. کودک آنقدر قدرت تشخیص ندارد که بداند شربت است یا مواد سوزاننده!!
در حال حاضر که مردم برای جلوگیری از انتشار ویروس کرونا، در قرنطینه خانگی به سر می برند و چیزی به سال نو نمانده، بانوان به فکر خانه تکانی، شست و شو و گندزدایی کردن وسایل منزل افتاده اند. این به نوبه خود خوب است البته برای کسانی که علاوه بر نظافت، حواسشان به کودک خردسال و کنجکاو خود باشد. اگر به هر جهت از کودک خود غافل شدید و از مواد شوینده خورد و یا آن را به صورت و چشمان خود زد، لزوماً همان لحظه اول از خود واکنش نشان نمی دهد. پس باید به محض دیدن علائم زیر، سریعاً رسیدگی کنید.
مسمومیت ناشی از مصرف مواد شوینده، که بستگی به میزان ماده مصرفی و غلظت مواد شوینده دارد و علائم آن عبارتند از:
– تنگی نفس و سرفه شدید
– قرمزی پوست و ورم دهان
– قرمزی لب و تاول
– بی قراری شدید کودک
– استفراغ که گاهی ممکن است همراه با خون باشد.
– دل درد شدید
– خون در مدفوع
اگر ماده شوینده قوی باشد و یا کودک مقدار زیادی از ماده شوینده را خورده باشد منجر به سوختگی و آسیب دیدن مری کودک می شود. در بعضی موارد دیده شده موادی مانند لوله بازکن بر روی پوست و قفسه سینه ریخته شده که به دلیل اسیدی بودن آن، کودک دچار سوختگی در این ناحیه شده است.
اگر کودک مواد شوینده خورده بود چه کار کنیم؟
- خودسرانه، داروی گیاهی یا مایعات دیگر به کودک ندهید. فقط مجاز به خورانیدن آب هستید.
- اگر مواد شوینده در دهان کودک باقی مانده، با آب زیاد آن را بشویید.
- اگر مواد شوینده ای که خورده است از نوع کف کننده و سوزاننده باشد، هرگز نباید او را مجبور به استفراغ کنید. زیرا اینکار موجب سوختگی دستگاه گوارش می شود که ممکن است عواقب بدتری داشته باشد.
- سریعاً با اورژانس تماس گرفته و کودک را به نزدیک ترین بیمارستان برسانید تا بسته به نوع مواد شوینده ای که خورده است درمان صورت گیرد.
امیدواریم با توجه به رعایت نکات فوق، خانه تکانی بی دردسر و بدون حادثه ای را در روزهای پایانی سال تجربه کنید.