عنوان دوره آموزشی: مبانی حقوق محیط زیست (کنوانسیون ها، پروتکل ها، قوانین و مقررات)

مدرس: دکتر شیرین آقانجفی: استادیار گروه محیط زیست، دانشگاه آزاد اسلامی واحد میبد

طبق اصل پنجاهم قانون اساسی، حفاظت از محیط زیست یک وظیفه عمومی است و انجام فعالیت هایی که موجب آلودگی و تخریب جبران ناپذیر محیط زیست می شود، ممنوع است. برای جلوگیری از اثرات مخرب فعالیت های انسانی قوانین و مقررات محیط زیستی تدوین شده است. برای اطلاع اط مبانی حقوق محیط زیست مشاهده ویدیو این وبینار توصیه می گردد.

فایل 1 محتوای وبینار مبانی حقوق محیط زیست (کنوانسیون ها، پروتکل ها، قوانین و مقررات)

فایل 2 محتوای وبینار مبانی حقوق محیط زیست (کنوانسیون ها، پروتکل ها، قوانین و مقررات)

خلاصه وبینار

تعداد کنوانسیون ها و پروتکل های بین المللی و منطقه ای زیست محیطی ۲۸۰ مورد می باشد که ایران در 18 کنوانسیون و پروتکل زیست محیطی  عضویت دارد و با تصویب مجلس مورد پذیرش ایران قرار گرفته است.

اسامی کنوانسیون ها و پروتکل های زیست محیطی:

1.  بیانیه و دستورالعمل ۲۱ ریو (1992) 
2. بیانیه ژوهانسبرگ (2002)
3. کنوانسیون بین المللی بروکسل (1969)
4. کنوانسیون لندن (1972)
5. پروتکل لندن (1973)
6. کنوانسیون بین المللی جلوگیری از آلودگی دریا ناشی از کشتی ها (مارپل) 

مبنای حقوق محیط زیست چیست?

• حقوق بشر مبنای حقوق زیست است.

حقوق محیط زیست بر چهار نسل حقوق بشر تکیه زده است:

• نسل اول :حقوق و آزادی‌های فردی
•  نسل دوم : حق آزادی های دسته جمعی
• نسل سوم: حق آزادی های بین المللی
• نسل چهارم: حق دسترسی به اطلاعات

اصول بنیادین در حقوق محیط زیست چیست؟ 

1. اصل پیشگیری ( اصل احتیاط)
2. اصل حاکمیت
3. اصل مسئولیت مشترک اما متفاوت 
4. اصل همکاری
5. اصلی اطلاع‌رسانی
6. اصل پرداخت غرامت توسط آلوده کننده
7. اصل شفاف‌سازی
8. اصل اقدام همگانی

مراجع بین المللی قانونی در دعاوی زیست محیطی:

1. دیوان بین‌المللی دادگستری
2. دیوان بین المللی حقوق دریاها

مراجعه ملی قانونی در زمینه حقوق محیط زیست:

سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت نیرو، جهاد کشاورزی، سازمان شیلات، سازمان بنادر و دریانوردی، سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، سازمان انرژی اتمی. 

انواع مسئولیت در برابر محیط زیست:

1. مسئولیت ناشی از خطا
2. مسئولیت ناشی از خطر
3. مسئولیت در برابر اعمال منع نشده

مناطق چهارگانه تحت حفاظت محیط زیست:

• پارک ملی
• اثر طبیعی ملی
• پناهگاه حیات وحش
• مناطق حفاظت شده

برخی قوانین مربوط به تخریب زیستگاه:

قانون حفاظت و بهره برداری از ذخائر جنگلی و متعاقب آن، قانون حفظ کاربری اراضی و باغ ها، قانون حفظ و گسترش فضای سبز شهری

محور آلودگی خاک:

1. قانون حفاظت از خاک
2. قانون حفظ کاربری اراضی و باغ ها
3. آیین نامه اجرایی قانون اصلاح قانون حفظ کاربری اراضی زراعی و باغ ها
4. قانون مدیریت پسماند
5. آیین نامه اجرایی مدیریت پسماند

محور آلودگی صوت:

1. آیین نامه جلوگیری از آلودگی صوت
2. اصلاح آیین نامه جلوگیری از آلودگی صوتی

آشنایی با دیگر قوانین حوزه HSEE:

• قوانین، مقررات و رهنمودهای مرکز سلامت محیط و کار(وزارت بهداشت)
• قوانین و مقررات، استانداردها، دستورالعمل ها، راهنماها و روش های اجرایی وزارت نفت
• قوانین، تفاهم نامه و دستورالعمل های سازمان مدیریت منابع آب ایران
• قوانین، مقررات و آئین نامه های اجرایی وزارت صنعت، معدن و تجارت (دفتر امور بهداشت، ایمنی، محیط زیست و انرژی)

"شرکت فناور آتی سلامت محیط کار و پویا، دارای مجوز برگزاری دوره های آموزشی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه ای کشور،مجوز کانون تبلیغات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوز فناوری تحت حمایت پارک علم و فناوری یزد می باشد."