عنوان دوره آموزشی: نگاهی خلاقانه: برای حفظ ایمنی در آیین کهن چهارشنبه سوری

مدرسین: 

• مهندس محمدرضا مرشد دوست
• مهندس نیلوفر رنجبر پازکی

با عنایت به وبینار فوق، مطلب زیر می تواند برای شما مفید باشد.

حوادث و مخاطرات چهارشنبه سوری

چهارشنبه سوری یکی از سنت های قدیمی ما ایرانیان است که در زمان های گذشته در حد یک آتش بازی مختصر در نقاط از پیش تعیین شده اجرا می گردید و هدف نهایی آن پاک سازی محیط زندگی و برطرف نمودن کدورت های فی مابین اقوام بود. تا به هنگام فرارسیدن عید نوروز با دلی پاک و به دور از هرگونه کینه توزی و خصومت شروع سال جدید را جشن بگیرند.

متاسفانه در سال های اخیر مراسم سنتی و زیبای این شب رنگ دیگری به خود گرفته و تبدیل به بازی های خطرناک با مواد منفجره و محترقه گردیده است. آتش زدن بوته های خشک و پریدن از روی آتش به تجمع جوانان در خیابان ها، آتش زدن فشفشه و منفجر کردن ترقه و پرتاب سیگارت تبدیل شده است که می تواند خطرات متعددی را برای بسیاری از هموطنان عزیزمان به دنبال داشته باشد و موجب شده تا پیشگیری از حوادث در ایام پایان سال، به یکی از دغدغه های دولت و خانواده ها تبدیل شود.

آمارها نشان می دهند که 48 درصد آسیب دیدگان چهارشنبه سوری در گروه سنی 10 تا 20 سال قرار دارند و بیشترین گروه ) بیش از 34 درصد آسیب دیدگان(، دانش آموزان بوده اند، لذا آسیب های ناشی از مواد محترقه و منفجره یا آتش افروزی چهارشنبه سوری، تهدیدی جدی برای سلامتی افراد )خصوصاً کودکان و نوجوانان( است و هرگونه بی توجهی به نکات ایمنی و سهل انگاری در برپایی مراسم چهارشنبه سوری می تواند زیان های جانی و مالی سنگین و غیر قابل جبرانی را در پی داشته باشد. می توان آسیب های ناشی از چهارشنبه سوری را به شکل ذیل بیان کرد:

• آتش سوزی اماکن
• آتش سوزی خودروها
• آتش گرفتن افراد
• انفجارات
• سقوط از ارتفاع
• صدمات و آسیب های جسمی(سوختگی، قطع عضو، سقط جنین، سکته، شکستگی و ...)
• صدمات روحی و روانی

حوادث ناشی از بالن آرزو در چهارشنبه سوری

طی سال های اخیر قاچاق این کالا و فروش بالن آرزو چینی افزایش یافته که از نظر ایمنی و محیط زیستی بسیار مشکل ساز شده است.

• این بالن ها در سطح شهر آتش زده می شوند و بعد از اینکه مواد اشتعال زا تمام شد روی شاخه درختان می نشینند و باعث آتش سوزی درختان در سطح شهر می شوند.
• در اثر برخورد با کابل های برق و ایجاد آتش سوزی باعث قطع شدن شبکه سراسری برق می شوند.
• با وارد شدن این بالن ها در بالکن اماکن مسکونی چند مورد آتش سوزی مجتمع های مسکونی هم گزارش شده است.
• حتی ایجاد آتش سوزی در مناطقی که علف های هرز وجود دارد هم می تواند دردسرساز باشد چرا که با گسترش آتش سوزی درختان کهن سال هم آتش می گیرند.

پیشگیری از حوادث چهارشنبه سوری

یکی از عوامل ضروری برای پیشگیری و مقابله با حوادث و اتفاقات چهارشنبه سوری ، ارتقای سطح آگاهی مردم و خصوصاً گروه های در معرض خطر است. معلومات، آگاهی ها، نگرش، اعتقادات و باورهای افراد در مورد هر موضوعی نظیر حوادث چهارشنبه سوری عوامل مستعدکننده رفتار سالم و پیشگیری از این حوادث را تشکیل می دهد.این عوامل در فرد ایجاد انگیزه می نمایند تا رفتار خود را تغییر دهد و از بروز این حوادث جلوگیری نماید. آموزش سبب افزایش آگاهی ها در این زمینه می گردد، نگرش های مطلوب را برمی انگیزد و نهایتاً مهارت ها و رفتارهای پیشگیری از حوادث مذکور را تشکیل می دهد.هر اندازه افراد درباره عواملی نظیر ترقه، مواد منفجره و محترقه دیگر و آتش بازی، که احتمال وقوع حادثه را افزایش می دهند، بیشتر بدانند در آن صورت بهتر خواهند توانست از احتمال وقوع این حوادث پیشگیری نمایند.

برای پیشگیری از حوادث اسفناکی که در مراسم آتش افروزی چهارشنبه سوری احتمال وقوع آن می رود، می توان از مدل پیشگیری از حوادث بهره جست. برای این منظور باید مراحل زیر را طی نمود:

1. آموزش والدین: والدین نه تنها نیازمند آموزش درباره خطراتی هستند که در سایه استفاده از مواد منفجره و آتش افروزی فرزندان آنها را تهدید می کند، بلکه به همان اندازه نیز نیازمند به آموزش درباره مشکلاتی هستند که کودکان در یادگیری راجع به این خطرات، با آنها مواجه می باشند. والدین باید در این راستا مسئولیت بیشتری را بپذیرند و بیشتر به فکر سلامت کودکان خود باشند. والدین همچنین می توانند اقدامات ذیل را در راستای ایفای نقش خود انجام دهند: همراهی فرزندان، مراقبت از آنها و کنترل تردد آنها در زمان برگزاری چهارشنبه سوری، جلوگیری از انجام رفتار پر خطر، دور نگهداشتن مواد قابل اشتعال و انفجار نظیر ظروف تینر یا بنزنی و ظروف تحت فشار نظیر اسپری های خوشبو کننده از دسترس کودکان و ایجاد محیطی امن برای فرزندان برای برگزاری مراسم.
2. آموزش به کودکان و نوجوانان: کودکان ذاتاً کنجکاو هستند و همزمان با رشد آنها برکنجکاوی و رشد مهارت هایشان افزوده می شود که این امر آنها را در معرض خطر قرار میدهد برنامه هایی که برای حفاظت بچه ها در مقابل صدمات صورت می گیرد بایستی کنجکاوی آنها و تغییرات مداوم در مهارتهای آنها را در نظر بگیرد باید کودکان و نوجوانان را تشویق کرد که از حوادث درک خوبی داشته باشند و به آنها آموزش داد که آنها در مقابل مواد محترقه و منفجره و آتش بازی آسیب پذیر هستند
3. اقدامات محیطی: نوع اسباب بازیها )نظیر ترقه، فشفشه، مواد محترقه(، لوازم بازی، زمین ها و میدان های مختلف تفریح در این زمینه، می توانند از عوامل ایجاد حوادث باشند در واقع اقدامات محیطی، به فراهم آوردن منابع و تسهیلات لازم برای یک رفتار صحیح )نظیر استفاده درست از مواد محترقه و ترقه و( اشاره می کند و در مورد موضوع مورد بحث، امکانات و تسهیلات می تواند خود ترقه های استاندارد، محیط ها و زمین هایی برای ترقه بازی، آتش بازی و حتی قیمتهای مربوط به مواد محترقه و منفجره استاندارد باشد که فراهم نمودن این امکانات و تسهیلات نقش اساسی در کاهش حوادث چهارشنبه سوری دارد

توصیه می شود از وبینار های مرتبط با ایمنی و آتش نشانی دیدن فرمایید.

"شرکت فناور آتی سلامت محیط کار و پویا، دارای مجوز برگزاری دوره های آموزشی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه ای کشور،مجوز کانون تبلیغات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوز فناوری تحت حمایت پارک علم و فناوری یزد می باشد"