عنوان دوره آموزشی: آلودگی و تخریب خاک و پیامدهای آن
مدرس: دکتر محمدعلی حکیم زاده اردکانی: دکترای شیمی خاک از دانشگاه وین اتریش، دانشیار دانشکده منابع طبیعی و کویر شناسی دانشگاه یزد
خلاصه وبینار
چهار عملکرد اساسی خاک:
- نگهداری تولیدات گیاهی و تنوع زیستی شامل ذخیره و افزایش ذخیره ژنی
- تنظیم کیفیت آب و هوا به وسیله فیلتر و بافر کردن، دفع سموم و تنظیم چرخه های ژئو شیمیایی
- ثبت بقایای عظیم قدیمی و ژئولوژیکی
- حمایت ساختارهای اقتصادی- اجتماعی، فرهنگی و ارزش های زیباشناختی و تهیه پایه های مهندسی
- آلودگی خاک به ترکیبات اضافه شده در خاک گفته میشود که در اثر این ترکیبات عملکرد خاک کم میشود. پایین آمدن عملکرد خاک منجر به تخریب خاک میگردد. به دلیل اینکه آلودگی در طول زمان در خاک ذخیره شده است، انواع آلودگی در میزان آسیب رساندن به سیستم خاک متفاوت می باشد.
منابع آلودگی:
- منابع طبیعی
- منابع انسانی یا مصنوعی
- منابع روستایی و کشاورزی
- منابع صنعتی و شهری ( ترافیکی)
تخریب شیمیایی: به اثرات منفی در آن دسته از خواص خاک گفته میشود که فرایندهای اصلی در آن را تنظیم میکند. این اثرات منفی ترکیبی از مواد شیمیایی و فرایندهای شیمیایی می باشند. تخریب شیمیایی در اثر دو عوامل که شامل فرآیندهای طبیعی و یا توسط فعالیت های انسانی می باشد ایجاد می شود: آلودگی خاک توسط فلزات و شبه فلزات سنگین، آلایندههای آلی و رادیونوکلوئید ها با انتشار مختلف و منابع نقطه رخ میدهد
منابع آلودگی کادمیوم:
- منابع عمده پخش کادمیم در محیط زیست شامل سوختهای فسیلی، دفع ضایعات در کیسههای پلاستیکی، سموم حشره کش،لجن های فاضلاب در کشاورزی و منبع اصلی آن در کشور ما استفاده از کودهای فسفره میباشد.
- فعالیت هایی مانند دفع زباله های شهری، ذوب، استخراج معادن، تولید فلز و استفاده از مواد مصنوعی کودهای فسفاته، غلظت کادمیوم را در محیط افزایش می دهند و برای سلامتی انسان سرطان زا هستند.
« اخیراً در بسیاری از قسمت های جهان، آلودگی محیط های خشکی به صورت قابل توجهی، با میزان های مختلف، افزایش یافته است. غلظت بسیار بالای عناصر در خاک ناشی از فعالیت های استخراج معادن، کارخانه های ذوب فلز و استفاده طولانی مدت از عناصر آلاینده، لجن فاضلاب و به خصوص آفتکشها است».
- اثر سوء بر محیط های خشک زی و آبزی
- کاهش در رشد و فعالیت های میکرو ارگانیسم ها و دیگر موجودات زنده در خاک
- کاهش رشد و عملکرد گیاهان در خاک های آلوده به فلزات سنگین: بنابراین به کارگیری روشهای مناسب جهت ارزیابی آلودگی خاک مهم می باشد
منابع آلودگی خاک:
- فلزات سنگین: در بیشتر مناطق جهان به خصوص در مجاورت مناطق شهری و صنعتی غلظت بالا و غیر طبیعی از فلزات سنگین گزارش شده است. می توان از فلزات مختلفی مانند کادمیوم، مس، جیوه، نیکل، سرب و روی نام برد که این عناصر به عنوان خطرناک ترین فلزات سنگین در سیستمهای خشکی در نظر گرفته میشوند.
- رادیونوکلوئیدها: رسوب مقادیر زیادی از رادیونوکلوئیدها ناشی از آزمایش های هسته ای، دفع پسماندهای آن و حوادث هسته ای مثل حادثه چرنوبیل، باعث ایجاد نگرانی در مورد آلودگی خاک، محصولات کشاورزی و در نتیجه آن نگرانی در مورد سلامت انسان و دیگر موجودات زنده شده است.
روش هایی برای درک بهتر را در رفتار فلزات در خاک:
الف) نظریه شیمی و مدلسازی
ب) درک فرآیندهای خاک و شرایط کنترل واکنش و عکسالعمل انواع عناصر
ج) استفاده از روش استخراج متوالی جهت فراکسیون فلزات در خاک آلوده شده
"شرکت فناور آتی سلامت محیط کار و پویا، دارای مجوز برگزاری دوره های آموزشی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه ای کشور،مجوز کانون تبلیغات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوز فناوری تحت حمایت پارک علم و فناوری یزد می باشد."