عنوان دوره آموزشی: کلیات تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی

خانم دکتر ندا ملا خلیلی میبدی

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید صدوقی یزد، مدیر عامل شرکت فناور سلامت گستر نامی ایساتیس

نحوه برگزاری: آنلاین

حضور در دوره آموزشی برای عموم رایگان

اعطای گواهینامه معتبر رایگان به دانشجویان طرح مهارت افزایی (طرح کاد پلاس)

هزینه دریافت گواهی نامه معتبر برای سایر شرکت کنندگان در دوره آموزشی (100 هزار تومان)

گواهی پایان دوره: گواهی پایان دوره توسط شرکت آتی سلامت محیط و کار پویا اعطا می گردد. این شرکت دارای مجوز آموزشی از مرکز تحقیقات وزارت کار و سازمان فنی و حرفه ای کشور می باشد.

برای دانلود جزوه آموزشی وبینار کلیات تجزیه و تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی کلیک کنید.

با عنایت به وبینار فوق، مطلب زیر می تواند برای شما مفید باشد.

تحلیل ریسک و کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی

در صنایع غذایی، اطمینان از ایمنی و کیفیت محصولات از اهمیت بالایی برخوردار است. یکی از جنبه های کلیدی دستیابی به این امر از طریق تجزیه و تحلیل ریسک و کنترل نقاط بحرانی در فرآیند تولید است. با شناسایی خطرات بالقوه و اجرای اقدامات کنترلی، کسب و کارهای مرتبط با مواد غذایی می توانند خطر آلودگی را به حداقل برسانند و اطمینان حاصل کنند که محصولات آنها برای مصرف ایمن و سالم هستند.

تحلیل ریسک در صنایع غذایی

تجزیه و تحلیل ریسک در صنایع غذایی شامل شناسایی، ارزیابی و اولویت بندی خطرات بالقوه ای است که می تواند ایمنی و کیفیت محصولات غذایی را تحت تاثیر قرار دهد. این فرآیند معمولاً شامل مراحل زیر است:

1. شناسایی خطر: شناسایی خطر شامل شناسایی هر گونه خطر بیولوژیکی، شیمیایی، فیزیکی یا آفات در صنایع غذایی است که ممکن است در فرآیند تولید مواد غذایی وجود داشته باشد. خطرات بیولوژیکی می تواند شامل باکتری ها، ویروس ها و انگل ها باشد، در حالی که خطرات شیمیایی ممکن است شامل آفت کش ها، مواد پاک کننده یا افزودنی های غذایی باشد. خطرات فیزیکی می تواند شامل اجسام خارجی مانند شیشه یا قطعات فلزی باشد.
2. ارزیابی ریسک: پس از شناسایی خطرات، گام بعدی ارزیابی احتمال وقوع این خطرات و شدت بالقوه تأثیر آنها است. این اغلب شامل انجام مطالعات علمی و استفاده از داده ها برای تعیین سطح خطر مرتبط با هر خطر است.
3. اولویت بندی ریسک: همه خطرات دارای سطوح یکسانی نیستند. اولویت‌بندی ریسک‌ها به کسب‌وکارهای مواد غذایی اجازه می‌دهد تا منابع خود را روی پرداختن به مهم‌ترین تهدیدات و ریسک های ایمنی مواد غذایی متمرکز کنند. این اولویت بندی اغلب بر اساس شدت تأثیر بالقوه و احتمال وقوع است.

کنترل نقاط بحرانی(Control of Critical Points)

هنگامی که خطرات احتمالی شناسایی و ارزیابی شدند، گام بعدی اجرای اقدامات کنترلی برای به حداقل رساندن یا حذف این خطرات است. این هدف،  اغلب از طریق اجرای طرح تجزیه و تحلیل خطر و نقاط کنترل بحرانی(HACCP) انجام می شود، که یک رویکرد سیستماتیک برای شناسایی و کنترل خطرات در سراسر فرآیند تولید مواد غذایی است.

عناصر کلیدی کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی عبارتند از:

• تشخیص نقاط کنترل بحرانی(CCP): اینها نقاط خاصی در فرآیند تولید هستند که در آن اقدامات کنترلی می تواند برای جلوگیری، حذف یا کاهش وقوع خطرات اعمال شود. نمونه هایی از نقاط بحرانی در صنایع غذایی شامل دمای پخت، فرآیندهای خنک کننده و روش های بسته بندی است.
• اجرای رویه های نظارتی: پس از تشخیص نقاط بحرانی، وجود رویه های نظارتی برای اطمینان از اجرای موثر اقدامات کنترلی ضروری است. این مرحله اغلب شامل آزمایش، نمونه برداری و مشاهده منظم برای تأیید اینکه نقاط بحرانی در حال کنترل هستند می باشد.
• ایجاد اقدامات اصلاحی: در صورتی که رویه‌های نظارتی انحراف از محدودیت‌های بحرانی در یک CCP را شناسایی کنند، بسیار مهم است که اقدامات اصلاحی برای رسیدگی به این موضوع انجام شود. این ممکن است شامل تنظیم فرآیندها، دور ریختن محصولات آسیب دیده، یا اجرای اقدامات کنترلی اضافی برای جلوگیری از بازگشت مجدد باشد.
• تأیید و نگهداری سوابق: فعالیت های گذشته برای تأیید مؤثر بودن طرح HACCP در کنترل خطرات ضروری است. این ممکن است شامل انجام بازبینی های دوره ای، ممیزی و آزمایش برای تایید اثربخشی اقدامات کنترلی باشد. علاوه بر این، حفظ سوابق دقیق نظارت و اقدامات اصلاحی برای نشان دادن انطباق با مقررات ایمنی مواد غذایی بسیار مهم است.

مزایای تجزیه و تحلیل و کنترل خطر در صنایع غذایی

اجرای تجزیه و تحلیل خطر و اقدامات کنترلی در صنایع غذایی مزایای متعددی را به همراه دارد، از جمله:

• بهبود ایمنی مواد غذایی: با شناسایی و کنترل نقاط بحرانی در فرآیند تولید، می توان خطر آلودگی و بیماری های ناشی از غذا را به میزان قابل توجهی کاهش داد که منجر به تولید محصولات ایمن تر برای مصرف کنندگان می شود.
• تضمین کیفیت: تجزیه و تحلیل و کنترل موثر ریسک نه تنها ایمنی مواد غذایی را بهبود می بخشد، بلکه با به حداقل رساندن احتمال نقص یا فساد به کیفیت کلی محصول نیز کمک می کند.
• انطباق با مقررات: بسیاری از کشورها مقررات سختگیرانه ای در مورد ایمنی مواد غذایی دارند و رعایت این مقررات برای فعالیت در صنعت ضروری است. اجرای تجزیه و تحلیل جامع ریسک و اقدامات کنترلی به اطمینان از انطباق با استانداردها و مقررات مربوطه کمک می کند.
• اعتماد مصرف کننده: زمانی که مصرف کنندگان اطمینان دارند که یک محصول غذایی ایمن و با کیفیت است، احتمال خرید و مصرف آن بیشتر است. تجزیه و تحلیل ریسک موثر و اقدامات کنترلی به ایجاد اعتماد مصرف کننده به محصولات یک برند کمک می کند.

خلاصه ای از تحلیل خطر و کنترل نقاط بحرانی در صنایع غذایی

تجزیه و تحلیل ریسک و کنترل نقاط بحرانی از مولفه های ضروری تضمین ایمنی و کیفیت مواد غذایی در صنایع غذایی است. با شناسایی سیستماتیک خطرات، اجرای اقدامات کنترلی و نظارت مستمر و تأیید اثربخشی آنها، کسب و کارهای مواد غذایی می توانند خطرات را به حداقل برسانند و محصولات ایمن و با کیفیت را در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. در حالی که چالش‌های مرتبط با این فرآیندها وجود دارد، مزایای آن از نظر اعتماد مصرف‌کننده، انطباق با مقررات و کیفیت کلی محصول، آن‌ها را برای هر کسب‌وکار غذایی متعهد به برتری در ایمنی مواد غذایی ضروری می‌سازد.

"شرکت فناور آتی سلامت محیط کار و پویا، دارای مجوز برگزاری دوره های آموزشی از مرکز تحقیقات و تعلیمات حفاظت فنی و بهداشت کار، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و سازمان فنی و حرفه ای کشور،مجوز کانون تبلیغات از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و مجوز فناوری تحت حمایت پارک علم و فناوری یزد می باشد."