کسب و کارهای ویژه


حامیان


به تمامی اقداماتی که منجر به کاهش تکرار، شدت، هزینه و خسارات ناشی از آسیب (حادثه) شغلی می شود ، اقدامات کنترلی عوامل زیان آور محیط کار گویند. عوامل زیان آور محیط کار عواملی هستند که در محیط کار وجود دا شته و می توانند در کوتاه مدت یا دراز مدت اثرات سوء بر سلامتی کارگران داشته باشند. این عوامل بر اساس ماهیت  به عوامل  شیمیایی،  فیزیکی،  بیولوژیکی، ارگونومی و روانی تقسیم بندی می شوند. ما در نمایشگاه مجازی باما، دوره های آموزشی را در حیطه کنترل آلاینده ها و عوامل زیان آور محیط کار برگزار نموده ایم. به علاوه با معرفی رایگان کلیه شرکت ها و کسب و کارهای فعال در حیطه کنترل آلاینده ها و عوامل زیان آور محیط کار، به دنبال ایجاد یک ارتباط مؤثر بین متخصصین، دانشجویان و کارشناسان حیطه HSE و کسب و کارهای حوزه کنترل عوامل زیان آور محیط کار هستیم و از طرفی توانمندسازی و بهبود آینده شغلی دانشجویان (طرح کاد پلاس) یکی از اهداف اصلی نمایشگاه مجازی باماHSE است.

 

اصول کنترل عوامل زیان آور محیط کار:

  • شناسایی عوامل زیان آور: برای این منظور می بایست اطلاعات کامل و معتبری از بخش های مختلف سازمان داشته باشیم. اطلاعاتی از قبیل لیست مواد اولیه، لیست مواد میانی، لیست محصول نهایی، نحوه انجام فرایند های کاری، ساعت کاری کارکنان، لیست تجهیزات و ماشین آلات و ... داشتن این اطلاعات نیازمند داشتن روابط مناسب بین تمامی بخش های سازمان است و این نکته مهم است که هیچکس بیشتر از کارکنان یک بخش اطلاعات کاربردی در مورد آن بخش ندارند. برای استفاده بهینه از زمان و نیروی انسانی و سرمایه می بایست، اقدامات اصلاحی محیط کار را اولویت بندی کرد و این هدف تنها با استفاده از تکنیک ارزیابی ریسک و فرصت امکان پذیر است.
  • تعیین روش کنترل عوامل زیان آور محیط کار: این بخش شامل اقدامات کنترلی محیط کار می باشد که به آن اشاره خواهیم کرد.
  • محول کردن مسئولیت کار ها: می بایست مسئولیت اقدامات کنترلی بر عهده فرد یا شرکت مشخصی قرار گیرد.
  • تدوین کردن یک روش برای محاسبه اثربخشی و کارآمدی اقدامات کنترلی: این کار باعث می شود تا نواقص برنامه ها مشخص و مسیر کنترل عوامل زیان آور محیط کار اصلاح شود. این بخش مهم ترین گام در راستای بهبود مستمر سازمان می باشد.

 

اقدامات کنترلی محیط کار در سه دسته تقسیم می شوند:

  1. اقدامات مدیریتی: منظور از اقدامات مدیریتی آن دسته از تغییرات و اقداماتی است که توسط بخش مدیریت بر روی برنامه های سازمان صورت می گیرد. اقدامات مدیریتی دارای دو بعد فیزیکی کارکنان و بعد روانشناسی است. برخی از اقدامات مربوط به بعد فیزیکی عبارتند از آموزش کارکنان، انتخاب کارکنان متناسب با نوع فرایند، استفاده از علائم و هشدارها بمنظور آگاهی بخشی، تغییر ساعت کار کارکنان، تغییر محل کار کارکنان، افزایش یا کاهش حقوق کارکنان، اختصاص یا عدم اختصاص بودجه به اقدامات کنترلی محیط کار، نظارت بر حسن انجام کار و ...

اقدامات روانشناسی می بایست منجر به کاهش سطح اضطراب و دغدغه های ذهنی کارکنان شود. این امر موجب می شود که اصلاحات مرتبط به این بخش نیاز به زمان و هزینه های بسیار بیشتری داشته باشند .

ایجاد فضای کاری مطلوب، ایجاد زمان های مناسب و کافی برای استراحت کارکنان، کمک به معیشت کارکنان و کاهش مسئولیت و ریسک فرایند های کاری، می تواند منجر به بهبود سطح روانی کارکنان شود.

  1. اقدامات مهندسی: اقداماتی که منجر به تغییرات فیزیکی در محیط کار خواهند شد و توسط مهندسان و واحد تعمیرات و نگهداری سازمان انجام می شوند. این دسته از اقدامات اصلاحی نسبت به اقدامات مدیریتی از اولویت کمتری برخوردار است و در بین اقدامات کنترلی محیط کار، با وجود هزینه های راهبری کمتر دارای بیشترین مقدار هزینه اولیه می باشد.

اقدامات مهندسی در تمامی فازهای حیات پروژه قابلیت اجرا را دارند ولی در صورت انجام این اقدامات در فاز طراحی و نقشه کشی سازمان، می تواند منجر به کاهش هزینه ها و افزایش کارایی سازمان شود. برخی از اقدامات مهندسی عبارتند از:

  • اقدامات مهندسی مرتبط به کنترل صدا: در صورتیکه میزان صدای موجود در فضای کار بیشتر از ۸۵ دسی بل باشد باید اقدامات کنترلی مناسب و بهینه را انجام داد. بعنوان مثال نصب جاذب های صدا در محیط کار، ایزوله کردن منبع تولید صدا نسبت به بقیه محیط کار، تعمیر و نگهداری مناسب از ماشین آلات، ایجاد فاصله بین کارکنان و منبع تولید صدا، اصلاح ماشین آلات یا استفاده از ماشین آلات و تجهیزات جدید، اصلاح فوندانسیون ماشین آلات، استفاده از مافلر در اگزوز ماشین آلات تولید کننده صدا و ....
  • اقدامات مهندسی مرتبط با روشنایی: برخورداری از سطوح مناسب روشنایی در محیط کار، علاوه بر کاهش خطرات موجب افزایش کیفیت محصول نهایی خواهد شد. اما در صورتیکه مقدار روشنایی محیط با نوع فعالیت اجرایی در محیط تناسب نداشته باشد (برای هر کار و فعالیت میزان روشنایی مشخصی وجود دارد که در دفترچه OEL تعیین شده است)، باید اقدامات اصلاحی مناسب از قبیل انتخاب وسایل روشنایی متناسب با نوع فعالیت، افزایش تعداد چراغ ها، استفاده از نور طبیعی، تعمیرات و تمیزکاری وسایل روشنایی، استفاده از سطوح با سطح بازتاب مناسب و ... را انجام داد.

علاوه بر تأمین سطح روشنایی کافی باید از شکل گیری خیرگی و ایجاد سایه روشن در محیط کار پیشگیری شود.

  • اقدامات مهندسی مرتبط با عوامل شمیایی: پیشرفت بشر در صنعت تا حدود زیادی مدیون توانایی استفاده و ساخت مواد شیمیایی می باشد. اما این مواد شیمیایی علاوه بر فوایدی که برای ما دارند، می توانند خطر آفرین و مضر باشند.

آگاهی از این موضوع سبب شده برای غالب مواد شیمایی رایج در محیط کار، حد مجاز مواجهه (TLV) مشخص شود که در صورت مواجهه کارکنان با مقادیر بیشتر از حد مجاز، مواجهه می تواند منجر به آسیب های زیاد و متنوعی از قبیل آسیب های ریوی، پوستی، سرطان و ... شود. در نتیجه بر ما  واجب است که همواره سطح آلاینده ها و مواد شیمیایی محیط کار را  پایین تر از حد مجاز مواجهه نگه داریم، برای عملی کردن این هدف اقدامات زیر صورت می گیرد:

استفاده از تهویه صنعتی، استفاده از تهویه طبیعی محیط، اصلاح فرایندهای کاری، ایزوله کردن منبع تولید آلاینده، دور کردن کارکنان از منبع تولید آلودگی، ایزوله کردن محل کار کارکنان، کنترل فرایند های کاری از راه دور و ...

قابل ذکر است پیشگیری از انتشار مواد شیمیایی در محیط کار باید در اولویت قرار گیرد.

  • اقدامات مهندسی مرتبط با مسایل ارگونومیک: مسائل ارگونومیک می توانند مستقیماً بر سطح کیفیت کار کارکنان اثر بگذارند. در نتیجه لازم است فرایندهای کاری منجر به آسیب های اسکلتی-عضلانی در کارکنان می شود، اقدامات اصلاحی مناسب را انجام دهیم. این اقدامات می توانند شامل یک تغییر کوچک در شیوه انجام کار یا مجموعه اصلاحات وسیع در خط تولید باشند. بعنوان مثال:

اصلاح روش های کاری، اصلاح یا تعویض ابزارآلات و تجهیزات کاری، اصلاح محل کار و ...

این اقدامات علاوه بر تأمین سلامت کارکنان باید منجر به فراهم شدن رفاه آنان نیز بشود.

  • اقدامات مهندسی مرتبط با ایمنی: برخی از فرایند های کاری و تجهیزات مانند دستگاه های پرس و برش و دستگاه های دوار این توانایی را دارند که در صورت بروز غفلت یا اشتباه توسط کارکنان ، به آنها آسیب های فراوانی وارد کنند یا اینکه اعمال و شرایط کاری ناایمن موجب بروز حوادثی از قبیل آتش سوزی، برق گرفتگی و سقوط افراد یا اشیا شوند.

 برخی اقدامات کنترلی مرتبط با این بخش عبارتند از:‌ استفاده از سیستم های کشف و اطفای حریق، حفاظ گذاری تجهیزات و اماکن، تعمیرات و نگهداری مناسب، استفاده از حفاظ های اینترلاک و اوت لاک و ...

  1. استفاده از وسایل حفاظت فردی(PPE): وسایل حفاظت فردی شناخته شده ترین موضوع مرتبط با ایمنی و سلامت کارکنان است که شامل هرگونه وسیله و تجهیزاتی است که منجر به کاهش یا جلوگیری از آسیب های محیط کار می شوند. در صورت عدم کارایی کنترل های مدیریتی و مهندسی، می توان از وسایل حفاظت فردی استفاده نمود.

ما در نمایشگاه مجازی باماHSE ضمن اعطای غرفه مجازی دائماً رایگان به کسب و کارهای تأمین کننده و تولید کننده تجهیزات و ارائه دهنده خدمات کنترل آلاینده ها و عوامل زیان آور محیط کار، با برگزاری دوره های آموزشی ایمنی و HSE، ارتقای فرهنگ ایمنی و HSE و توانمندسازی و بهبود آینده شغلی دانشجویان رشته های مرتبط با HSE را هدف خود قرار داده ایم. طرح کاد پلاس نیز یکی از طرح هایی است که از طریق آن امیدواریم دانشجویان با کسب و کارهای مرتبط با رشته خود آشنا شده و در روزهایی که در دانشگاه کلاس ندارند، در یک کسب و کار مرتبط با رشته تحصیلی خود فعالیت نمایند. تا در زمان فارغ التحصیلی به اندازه کافی مهارت های تخصصی را داشته باشند.

 تدوین: ابوالفضل زارع کمالی

مشاهده بیشتر