حامیان


محیط زیست مجموعه بسیار عظیم و درهم پیچیده ای از اجزاء و عوامل فعال گوناگون می باشد. این مجموعه  از آب و هوا، انرژی، موجودات زنده و غیره تشکیل شده که بر فعالیت‌های انسانی تأثیر می گذارند و در ضمن از فعالیت انسان ها متأثر می‌شوند. رشد جمعیت و نیاز های بشر به طبیعت و منابع طبیعی، نشان می دهد که نه تنها اثر مخرب  انسان بر محیط زیست کاهش نیافته بلکه موجب اثرات مخرب زیست محیطی مانند آلودگی شدید جو، کاهش تنوع زیستی، سوراخ شدن لایه ازن، پدیده گلخانه‌ای و گرم شدن کره زمین، افزایش سطح آب اقیانوس ها، تغییرات شدید اقلیمی و اثرات مختلف و متعدد گردیده است. به منظور اطمینان از حفظ محیط زیست و رعایت اهداف توسعه پایدار، روش علمی و ابزار مدیریتی با نام ارزیابی اثرات زیست محیطی از اواخر دهه 1960مطرح گردید. در حقیقت ارزیابی اثرات زیست محیطی ابزاری برای اطمینان یافتن از اجرای مناسب و صحیح یک پروژه متناسب با توسعه پایدار است. در تعریف جامع ارزیابی بررسی مستندی از تأثیر یک فعالیت و خصوصیات اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و زیست محیطی آن وجود دارد که به یک تصمیم گیری صحیح در خصوص اجرا و یا عدم اجرای پروژه منجر شود.

  • اهداف ارزیابی زیست محیطی:

انجام مطالعات ارزیابی زیست محیطی اهداف فراوانی را دنبال می کند که در نهایت مهمترین اهداف آن اطمینان یافتن از رعایت سیاست‌ها و اهداف تعیین شده در برنامه ها و فعالیت های یک پروژه در راستای قوانین و مقررات زیست‌محیطی است. به طور کلی مهمترین اهداف ارزیابی زیست محیطی شامل موارد ذیل می باشد:

  • پیش بینی و شناخت مسائل و مشکلات خسارت ‌بار زیست محیطی مهم که احتمال وقوع آنها در پروژه ها وجود دارد.
  • کاهش خسارات وارده به محیط زیست.
  • دستیابی به توسعه پایدار
  • فواید ارزیابی زیست محیطی:
  • ارائه راهکارهای استفاده صحیح و مناسب از منابع انسانی و طبیعی، این عمل در برنامه ریزی های کوتاه مدت و بلند مدت اثرات قابل توجهی را در کاهش هزینه به دنبال خواهد داشت.
  • کمک به تصمیم گیرندگان و مسئولان امر در تشخیص و تعیین اثرات احتمالی یک پروژه بر محیط زیست.
  • تسریع در برنامه‌ریزی‌ها و حفاظت هرچه بیشتر منابع و محیط زیست.
  • افزایش قدرت اجرایی قوانین و مقررات .

گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی توسط یکی از گروه های زیر تهیه می شود:

  • کارفرمای پروژه. (بخش عمومی و یا خصوصی )
  • ادارات مسئول (دولتی)
  • ادارات برنامه ریز (معمولاً دولتی)

تاریخچه ارزیابی زیست محیطی:

ارزیابی و اهمیت قانونی آن به اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی باز می‌گردد. در این سال‌ها دولت ایالات متحده آمریکا، ارزیابی را به عنوان مجوز اجرای پروژه‌های عمرانی پذیرفت و بر اساس قانون سیاست زیست محیطی ملی (NEPA) این کشور که در سال ۱۹۶۹ وضع گردید، سازمان ها و مؤسسات موظف گردیدند که قبل از اجرای هر پروژه، اثرات زیست محیطی آن را مورد بررسی قرار دارند و بر این اساس چنانچه پروژه‌ای دارای احتمال پدید آوردن اثرات سوء بر محیط زیست است، ناگزیر به تهیه گزارش اثرات زیست محیطی می باشد، که پس از تصویب این قانون کشورهای مختلف جهان از جمله آلمان در سال ۱۹۷۲- سوئد در سال ۱۹۷۳ - انگلستان و کانادا در سال ۱۹۷۴ - استرالیا و دانمارک در سال ۱۹۷۶ در فرانسه به اقتضای قوانین و ارزش های اجتماعی خویش، قوانین مشابهی را مورد تصویب قرار دادند.

  • تاریخچه ارزیابی اثرات زیست محیطی در ایران:

 در ایران، براساس اهمیت ارزیابی و با پیگیری سازمان حفاظت محیط زیست کشور در تاریخ ۲۳/1/1373 توسط شورای عالی حفاظت محیط زیست که از دوازده عضو  تشکیل شده و ریاست آن را رئیس جمهور بر عهده دارد، انجام ارزیابی زیست محیطی برای برخی از پروژه ها الزامی شد.

امروز مطالعه ارزیابی در زمینه های مختلفی انجام می شود که چند نوع آن به شرح زیر است:

  • ارزیابی توان اکولوژیکی یک منطقه
  • ارزیابی اثرات توسعه در یک منطقه
  • ارزیابی اثرات زیست محیطی یک پروژه
  • ارزیابی اثرات آلاینده خاص
  • ارزیابی اثرات اجتماعی
  • ارزیابی استراتژیک زیست محیطی
  • ارزیابی ریسک
  • ارزیابی های ریسک های مختلف
  • ارزیابی اکولوژیکی
  • ارزیابی تکنولوژی
  • ارزیابی اولویت ها و حساسیت
  • ارزیابی تجمعی

 

  • واحدهای مشمول ارزیابی زیست محیطی:

با عنایت به تبصره ۴ ماده ۴ مقررات و ضوابط استقرار واحدهای تولیدی و صنعتی و خدماتی موضوع ماده ۱۱ قانون هوای پاک سازمان حفاظت محیط زیست آن دسته از واحدهایی که در عناوین گروه ها و رده های ۷ واحد های صنعتی مندرج در جدول قرار دارند، مشمول انجام مطالعات ارزیابی اراضی موردی و ملزم به رعایت ضوابط حاکم می باشند.

نمونه‌ای از واحدهایی که مشمول گزارش ارزیابی زیست محیطی می باشند:

  • صنایع بازیافت نظیر کارخانه کمپوست صنایع کشاورزی
  • مجتمع های کشت و صنعت بیش از هزار هکتار
  • کشتارگاه های بزرگ صنعتی دام و طیور با ظرفیت تولید بیش از یکصد تن گوشت در روز
  • شهرک های بزرگ دامداری و دامپروری بیش از ۵۰ هکتار
  • مجتمع های پرورش آبزیان متحرک و غیر متراکم گرمابی سرداری میگو خاویار دریای و موارد مشابه بیش از ۲۰ هکتار
  • صنایع شیمیایی:
  • تولید کک قطران
  • پتروشیمی (شامل گروه محصولات پلیمرها کودهای شیمیایی آروماتیک ها مواد پایه و شیمیایی و مضر مواد مواد شیمیایی و محصولات الفینی خوراک و سوخت
  • پالایشگاه مانند تولید هیدروکربن های سبک و سنگین بیش از ۱۰ هزار بشکه در روز هیدروکربن های سبک و سنگین به روش کراکینگ شکست مولکولی سولفورزدایی و شیرین سازی نفت و گاز، نمک‌زدایی نفت خام
  • تصفیه روغن
  • صنایع صنایع کانی غیرفلزی:
  • کارخانجات سیمان با ظرفیت بیش از یک میلیون تن در سال
  • تولید گچ و آهک صنعتی با ظرفیت بیش از یک میلیون تن در سال
  • صنایع فلزی ماشین سازی و الکترونیکی:
  • تولید آهن اسفنجی (فرآوری آهن) بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال
  • واحد تولید گندله سازی (فرآوری آهن) بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال
  • واحد ذوب آهن و فولاد بیش از یکصد هزار تن در سال
  • واحد نورد آهن و فولاد بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال
  • فرآوری آهن از (تولید گندله و آهن اسفنجی) بیش از ۳۰۰ هزار تن در سال
  • کارخانه تولید خودرو دارای سه واحد ذوب و ریخته گری و آبکاری
  • سرب و روی (استخراج و فرآوری )
  • سنگ آهن (استخراج و فرآوری) بیش از ۶۰۰ هزار تن در سال
  • سنگ مس (استخراج و فرآوری)
  • نیروگاه گازی
  • نیروگاه سیکل ترکیبی
  • نیروگاه هسته‌ای
  • نیروگاه بادی بیش از ۱۰۰ مگاوات
  • نیروگاه زمین گرمایی
  • نیروگاه برق آبی و تلمبه ذخیره ای بیش از ۱۰۰ مگاوات
  • نیروگاه خورشیدی بیش از ۱۰۰ مگابایت
  • گروه صنایع غذایی:
  • کارخانه تولید قند و شکر

کلیه شرکت ها، اشخاص و مراکز فعال در زمینه تدوین گزارش ارزیابی زیست محیطی و بهداشتی می توانند از بستر نمایشگاه مجازی باماHSE وابسته به شرکت اتی سلامت محیط و کار پویا جهت تبلیغات رایگان توانمندی ها و خدمات خود استفاه نمایند. به علاوه در نمایشگاه مجازی باماHSE امکان برگزاری دوره های آموزشی متنوع حیطه HSE و از جمله ارزیابی اثرات زیست محیطی و بهداشتی فراهم است. شرکت ها، اشخاص و مؤسسات فعال در حیطه تدوین گزارش ارزیابی اثرات زیست محیطی و بهداشتی پروژه ها می توانند در برگزاری دوره های آموزشی مورد نظر خود از بستر ایجاد شده در بخش دوره های آموزشی نمایشگاه مجازی باما استفاده نمایند. به علاوه دانشجویان رشته های حوزه محیط زیست و علوم بهداشتی از  طرح کاد پلاس می توانند جهت ارتقای توانمندی ها و مهارت های تخصصی و مهارت های نرم خود بهره مند شوند.     

مشاهده بیشتر