نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی

رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در زمینه شناسایی و کنترل عوامل زیان آور محیط کار فعالیت می کند. اطلاعات و داده های موجود در رشته بهداشت حرفه ای از حجم و تنوع زیادی برخوردار است و از سوی دیگر هدف اصلی  این رشته حفظ و ارتقا سطح بهداشت و سلامت کارکنان و کارگران می باشد. این هدف میسر نمی شود مگر با اجرای صحیح روش ها و آموزه های این رشته آن هم در کوتاه ترین زمان ممکن. بهترین راه در راستای افزایش بهره وری و کاهش زمان در رشته بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، استفاده از نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار می باشد. نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار به ما کمک می کنند تا به تعهدات قانونی خود به عنوان کارفرما یا مدیر عمل کنیم، بنابراین مسئولیت و صرف زمان خود را به حداقل می رسانیم.  با نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار شرایط کاری موجود را ارزیابی و بهبود بخشیده، به کارکنان کمک می کنیم  تا بهتر و بابهره وری بیشتر عمل کنند، دستورالعمل‌های شفاف ایجاد می کنیم و تمام اطلاعات را در جایی که لازم است ذخیره و در دسترس قرار می دهیم.

دسته بندی نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار

نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار را می توان در گروه های زیر قرار داد:

نرم افزار های مستند سازی

مستند سازی یکی از ارکان اصلی مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار و همچنین استاندارهای بین المللی می باشد. منظور از مستند سازی گزارش، ثبت و ذخیره تمامی اتفاقات مرتبط با این رشته است. نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، مستند سازی را به صورت دقیق، با قابلیت دسترسی بالا و در لحظه (به صورت آنلاین) انجام می دهند و با رسم نمودار و تحلیل مسائل، دیدگاه بازتر و عمیق تری را به کارشناسان این رشته می دهند. از نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار حوزه مستندسازی می توان به نرم افزار RAAD اشاره کرد.

نرم افزار های ارگونومی

بیماری های اسکلتی-عضلانی از جمله  فراگیرترین بیماری های شغلی می باشند که به صورت ویژه ای مورد توجه کارشناسان بهداشت حرفه ای و ایمنی کار قرار دارد. طی چند دهه گذشته روش های بسیاری برای ارزیابی و بهبود شرایط اسکلتی-عضلانی کارگران و کارمندان ارائه شده است. پیچیدگی و تنوع مشاغل موجود در یک مجموعه سبب می شود تا کارشناسان بهداشت حرفه ای و ایمنی کار،‌ مجبور به استفاده از چندین روش برای رفع این معضل شوند. این کار علاوه بر وقت گیر بودن، منجر به تولید حجم انبوهی از داده می شود. در صورتی که یک سازمان برای انجام این کار، تنها به نیروی انسانی خود متکی باشد، علاوه بر کاهش بهره وری خود با افزایش امکان خطای انسانی، دانش نادرستی را تولید کرده و در نتیجه تصمیمات اشتباهی را اتخاذ می کند. استفاده از نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در این زمینه بسیار کارگشا می باشند. نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در این زمینه چند اقدام مهم از قبیل آموزش و پیگیری انجام حرکات کششی توسط کارکنان، انجام اندازه گیری های آنتروپومتری، ارزیابی پوسچر و اصلاح پوسچر را انجام می دهند. مشهود ترین مزیت استفاده از نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، حذف ثبت اطلاعات به روش کاغذی می باشد. امروزه نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار با ثبت اطلاعات بر روی حافظه های خارجی و پشتیبان گیری آنلاین از آنها، استفاده از کاغذ و حضور بایگانی های بزرگ در سازمان ها را غیرعقلانی و فاقد توجیه اقتصادی کرده است. از نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در زمینه ارگونومی می توان به نرم افزار PEOPLESZ و ‌Break time اشاره کرد.

نرم افزار های ارزیابی ریسک  

ارزیابی ریسک  از جمله مهم ترین مراحل مدیریت ریسک می باشد و جزء رو به رشد ترین اقدامات بهداشت حرفه ای و ایمنی کار می باشد. ارزیابی ریسک یک فعالیت طولانی مدت و وقت گیر می باشد و نیاز فراوانی به دقت و صحت عملکرد دارد. نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار این نیاز را برطرف کرده و موجب کاهش خطای انسانی در این زمینه می شوند. ارزیابی ریسک دارای متد و روش های متنوعی می باشد که هر کدام بر اساس ویژگی های ذاتی شغل، فرآیند و کل سازمان مورد استفاده قرار می گیرند. این تنوع در روش های ارزیابی ریسک منجر به ازدیاد نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در زمینه ارزیابی ریسک شده است. از نرم افزار هایی مانند OSHIELD و Wiser می توان به عنوان نمونه های کارآمد در این حوزه یاد کرد .

نرم افزار های تحلیل و شبیه سازی حادثه

تحلیل حادثه یعنی عبرت گرفتن از اتفاقات بد و جلوگیری از بروز مجدد آنها در آینده. در این فعالیت جزئیات دارای اهمیت  فراوانی می باشند که در نتیجه، استفاده از نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی در راستای کاهش خطاهای انسانی و افزایش بهره وری ضروری جلوه می نماید. نرم افزار های Phast  و RAAD از جمله مشهور ترین و پرکاربردترین نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در زمینه تحلیل و شبیه سازی حادثه هستند .

نرم افزار های نقشه کشی و طراحی

از جمله مهم ترین وظایف کارشناسان بهداشت حرفه ای وایمنی کار طراحی سیستم هایی است که بتوانند شرایط کار را برای کارگران بهینه کنند. طراحی سیستم های تهویه صنعتی،‌ سیستم های روشنایی و سیستم های ارتینگ از این جمله هستند. وجود حجم انبوهی از اعداد و ارقام و همچنین نیاز وافر به دقت فراوان استفاده از نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار را در سطوح تخصصی ضروری می کند. از جمله نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار این حوزه می توان به نرم افزار های GEM و Covered و CalcoLux indoor  اشاره کرد .

نرم افزار های محاسباتی

انجام محاسبات تخصصی در مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، یک فعالیت متداول می باشد که وقت زیادی را از کارشناسان این رشته می گیرد. نرم افزارهای محاسباتی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار علاوه بر صرفه جویی در وقت، موجب کاهش خطاهای انسانی می شوند. نرم افزار محاسبه ترکیب تراز های صوتی، نرم افزار محاسبه شاخص های تنش گرمایی، نرم افزار محاسبه ارزیابی ریسک و نرم افزار محاسبه اطلاعات سایکرومتریک از جمله پرکاربردترین نرم افزارهای بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در زمینه محاسبات هستند.

نرم افزارهای کاربردی

مهم ترین اهداف نرم افزار های بهداشت حرفه ای و ایمنی کار در این زمینه، صرفه جویی در وقت، افزایش بهره وری، پیروی کامل از برنامه ها وکاهش خطای انسانی می باشد. نرم افزارهای آموزشی، نرم افزار های تولید کننده چک لیست و نرم افزار های یادآوری کننده مهم ترین نرم افزار های کاربردی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار هستند.

ما در نمایشگاه مجازی باماHSE ضمن اعطای غرفه مجازی رایگان جهت تبلیغات رایگان و معرفی خدمات، محصولات و توانمندی شرکت ها، مؤسسات و حتی اشخاص فعال در حوزه نرم افزارهای بهداشت حرفه ای، با برگزاری دوره های آموزشی در این حوزه توانمندسازی دانشجویان و کارشناسان حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای را مد نظر داریم. لذا ضمن دعوت از کلیه کسب و کارها و فعالین حوزه تولید نرم افزار و یا آموزش نرم افزارهای ایمنی و بهداشت حرفه ای جهت بهره مندی از امکانات رایگان نمایشگاه مجازی باماHSE جهت تبلیغات رایگان خود، امیدواریم مثل گذشته با همکاری فعالین حوزه ایمنی و بهداشت حرفه ای، بتوانیم دوره های آموزشی مرتبط با نرم افزار متنوعی را برگزار نماییم. ازجمله دوره های آموزشی مرتبط با نرم افزارهای ایمنی و بهداشت حرفه ای برگزار شده در نمایشگاه مجازی باماHSE می توان به آموزش کار با نرم افزار FRAME در ارزیابی Risk حریق و مدیریت مخاطرات مواد شیمیایی مبتنی بر نرم افزارهای WISER و CAMEO اشاره کرد. دانشجویان رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و رشته های مرتبط با ایمنی، علاوه بر آشنایی با کسب و کارها و فعالین حوزه نرم افزارهای ایمنی و بهداشت حرفه ای و استفاده از دوره های آموزشی آنلاین و فیلم دوره های قبل، از طریق گام های مختلف طرح کاد پلاس، از ابتدای دوران تحصیل در دانشگاه به فعالیت در محیط کار واقعی مرتبط با رشته خود و کسب مهارت بپردازند. دانشجویانی که از رویکرد طرح کاد پلاس در طی دوران دانشجویی استفاده می نمایند، دوران دانشجویی لذت بخش تر و آینده شغلی بهتری دارند.

تدوین: ابوالفضل زارع کمالی