کسب و کارهای ویژه
حامیان
سیستم تهویه صنعتی یک ساختار مکانیکی است که هدف اصلی آن خارج کردن آلاینده های محیط کار (دود ، فیوم ، بخار، گرد و غبار و ...) از محیط و وارد کردن هوای تازه و عاری از آلودگی به داخل محیط کاری است. سیستم های تهویه صنعتی متناسب با شرایط محیط کار و فرایند های شغلی طراحی می شوند و این دلیل بر منحصر به فرد بودن هر سیستم تهویه صنعتی می باشد، در سیستم های تهویه صنعتی از دو تکنیک کلی تهویه موضعی و تهویه عمومی یا رقیق سازی صنعتی استفاده می شود. ما در نمایشگاه مجازی باما HSE به کلیه شرکت های حوزه HSE و از جمله شرکت های حوزه طراحی و اجرای سیستم های تهویه صنعتی یک غرفه مجازی دائماً رایگان اعطا می نماییم تا به راحتی خدمات، محصولات و توانمندی های خود را معرفی نمایند.
سیستم های تهویه صنعتی به ترتیب اثربخشی از زیاد به کم بصورت زیر دسته بندی می شوند:
- محصور سازی کامل با تهویه موضعی نظیر هود های دستکش دار
- محصور سازی جزئی با تهویه موضعی نظیر هود های آزمایشگاهی
- هود گیرنده با سرعت بالا و هواگذر کم نظیر هود ابزار های دستی برقی
- هود گیرنده معمولی نظیر هود جوشکاری، آبکاری
- تهویه عمومی مکانیکی نظیر هواکش های سقفی و دیواری
- تهویه عمومی طبیعی نظیر تهویه ناشی از اختلاف دمایی
تهویه موضعی
تهویه موضعی یک ساختار مکانیکی برای کنترل و حذف آلودگی در نزدیکی منبع انتشار آلودگی می باشد. بر خلاف تهویه عمومی که اجازه می دهد که آلودگی در سراسر محیط بخش شود، تهویه موضعی با ربایش و مکیدن آلودگی در نزدیکی منبع از بخش شدن آن جلوگیری می کند.
کاربرد های تهویه موضعی:
تنها در شرایط زیر استفاده از تهویه موضعی امکانپذیر و دارای صرفه اقتصادی می باشد:
- آلاینده ها از سمیت بالایی برخوردار باشند.
- تعداد منابع انتشارکننده آلودگی کم باشد .
- منابع انتشار آلودگی در نزدیکی منطقه تنفسی کارگر باشند.
اجزا یک تهویه موضعی:
- هود: کلیدی ترین بخش سیستم تهویه موضعی و نخستین نقطه تماس سیستم تهویه با منبع انتشار و در واقع بخشی از دهانه کانال است که با توجه به شکل منبع تغییر شکل یافته و متناسب با ویژگی های انتشار آلاینده از منبع در موقعیت مناسب جانمایی می شود.
- کانال: کانال ها هوای آلوده را از هودها به تجهیزات کنترلی و هواکش انتقال می دهند. از کانال ها به عنوان مبدل حرارتی برای خنک سازی هوای داغ و در مواردی بعنوان سیستم پیش تصفیه هم استفاده می شود.
- سیستم تصفیه هوا: آلودگی را از هوای سیستم تهویه حذف می کند. استفاده از سیستم تصفیه هوا همواره ضروری نیست.
- فن: تأمین فشار و هواگذر مناسب جهت ایجاد سرعت ربایش در منابع انتشار و غلبه بر افت فشار های سیستم تهویه بر عهده هواکش یا فن است. این وسایل با انتقال انرژی به هوا سبب جابجایی آن می شوند.
- دودکش: دودکش آخرین بخش سیستم تهویه و امتداد کانال تخلیه به سطحی بالاتر از منبع انتشار است. اگر چه غلظت آلودگی در هوای خروجی از دودکش باید در حد استاندارد های ارائه شده از سوی سازمان محیط زیست باشد ولی مهم ترین وظیفه دودکش تخلیه هوای آلوده در ارتفاع و رقیق سازی آن است.
تهویه عمومی یا رقیق سازی صنعتی
نخستین روش حذف و یا کاستن از مواجهه با آلاینده های هوابرد و یا گرما در محیط کار، کنترل در منبع به روش های مهندسی (حذف، جایگزینی، تهویه موضعی، اصلاح فرایند، بهبود در روش های کاری و ...) است. روش های مذکور نقش مهمی در کنترل آلودگی در منبع و کاهش مواجهه با آلاینده های انتشار یافته از منابع معین دارند ولی قادر به کنترل گرما و آلاینده های انتشار یافته از منابع زمینه ای گسترده زیر نمی باشند:
- انتشار حلال از ظروف درباز
- آلاینده های انتشار یافته از محصولات نظیر انتشار بخار تری اتیل آمین در ریخته گری بخار سرد ، انتشار بخار اتانول از دوغاب صابون و یا انتشار آمونیاک از محصولات لاتکسی
- انتشار حلال های آلی از پساب عبوری از کانال های داخل کارگاه، نظیر انتشار بخار زایلن از پساب صنایع رزین سازی
- انتشار گاز و بخار و ذرات از نقاط مختلف فرایند های طولانی نظیر خط نورد فولاد
تهویه عمومی بعنوان یک روش کنترلی در مسیر قادر به کنترل منابع فوق است. بدیهی است که تهویه عمومی از کارایی کمتری نسبت به تهویه موضعی (کنترل در منبع) برخوردار است.
کاربرد های تهویه عمومی:
تهویه عمومی با رعایت شرایط زیر بعنوان گزینه کنترلی محسوب می شود:
- امکان حذف منبع انتشار با استفاده از سایر روش های کنترلی در منبع و به ویژه سیستم های تهویه موضعی نباشد.
- آلاینده ها از سمیت پایینی (بیشتر از 100 ppm) برخوردار باشند.
- غلظت آلودگی در محیط نزدیک یا کمتر از حدود مجاز شغلی باشد.
- مشکل عمده تأمین آسایش و یا کنترل بو باشد.
- منبع انتشار در منطقه تنفسی کارگران نباشد.
- منابع انتشار متعدد و پراکنده باشند.
- انتشار از منابع آلودگی بطور یکنواخت و مداوم باشد.
- منابع انتشار در مسیر جریان هوای رقیق سازی قرار داشته باشند.
عوامل مؤثر بر کارایی تهویه عمومی:
- تأمین هوای جایگزین: جریان هوای ورودی به ساختمان باید تمیز و عاری از آلودگی بوده و از طریق در، پنجره و ... به نحوی وارد ساختمان شود که از توزیع مناسبی برخوردار باشد.
- توزیع یکنواخت: جریان هوای ورودی به ساختمان باید از روی منابع و مناطق مسئول انتشار آلودگی عبور کرده و در نهایت با حرکت به سمت بالا از محیط خارج شود. انتخاب محل نصب هواکش ها بر روی سقف و یا بخش های بالایی دیوار و انتخاب محل های ورودی هوا بر روی کف، بهترین الگوی جریان هوا جهت اختلاط و رقیق سازی هوای آلوده را فراهم می کند.
- سازه یکپارچه و عاری از شکاف و منفذ: دیوار ها باید عاری از منفذ، پنجره شکسته و ... به ویژه در نزدیکی هواکش ها باشند، در غیر این صورت سبب عبور هوای تمیز از مسیرهای ناخواسته و بدون اختلاط با هوای آلوده شده و ضمناً به همان مقدار از ورودی هوا از محل های تعریف شده به ساختمان و در نهایت از اثر بخشی تهویه عمومی کاسته خواهد شد.
- شرایط محیطی: هواکش های دیواری باید بر روی دیواری نصب شوند که در مقابل جریان باد غالب نباشند. اگر هواکش ها بر روی سقف نصب شده باشند، جهت وزش باد اهمیتی ندارد.
در راستای مباحث مرتبط با سیستم های تهویه صنعتی، ما در نمایشگاه مجازی باما HSE با هدف ارتقای فرهنگ HSE، کاهش حوادث، بیماری ها و توانمندسازی و مهارت افزایی دانشجویان، ضمن اعطای غرفه مجازی رایگان به کلیه کسب و کارها و فعالین حوزه تهویه صنعتی، دوره های آموزشی متنوع حوزه HSE و از جمله تهویه صنعتی را برگزار نموده، که در بسیاری از موارد فیلم دوره های آموزشی قبل نیز بصورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد. بر خود لازم می دانیم از کلیه متخصصین باتجربه که در برگزاری دوره های آموزشی مجموعه باماHSE را یاری نمودند، تشکر نموده و از همه فعالین حوزه HSE و از جمله تهویه دعوت می نماییم ضمن معرفی توانمندی های خود از طریق غرفه های رایگان نمایشگاه مجازی باما HSE، در برگزاری دوره های آموزشی رایگان نیز با این مجموعه همکاری نمایند. دانشجویان عزیز رشته های مرتبط با تهویه صنعتی می توانند با کسب و کارهای این حوزه در سایت نمایشگاه مجازی باما آشنا شده و با بهره مندی از "طرح کاد پلاس" به تدریج در طی دوران دانشجویی، مهارت های خود را افزایش دهند.
تدوین: ابوالفضل زارع کمالی
مشاهده بیشتر