خدمات ممیزی و استقرار سیستم های مدیریت HSE

در دنیای امروز، سیستم های مدیریت بهداشت، ایمنی و محیط زیست HSE برای هر سازمانی ضروری است. این سیستم ها برای اطمینان از ایمنی کارکنان، مشتریان و محیط زیست طراحی شده اند. آنها چارچوبی را برای شناسایی و مدیریت ریسک ها، رعایت مقررات و بهبود عملکرد ارائه می کنند. با این حال، پیاده سازی یک سیستم مدیریت HSE کار آسانی نیست. این نیاز به تلاش، زمان و منابع زیادی دارد. به همین دلیل است که بسیاری از سازمان ها ترجیح می دهند افرادی را برای ارائه خدمات ممیزی در ارستای کمک به استقرار و حفظ سیستم های مدیریت HSE خود استخدام کنند.

استقرار سیستم مدیریت HSE، رویکردی پویا و سیستماتیکی را برای برقراری هر یک از موضوعات HSE  و تبین تعامل و ارتباط بین آنها و در نهایت ایجاد بهبود مستمر فراهم می نماید. اما باید توجه داشت استقرار چنین سیستمی با همه خصوصیات مثبت نامبرده شده گاهی برای سازمان مشکل ساز و دست و پا گیر بوده و ایجاد بروکراسی می نماید و سازمان با صرف هزینه های زیاد و وقت فراوان به نتایج مطلوب دست نمی یابد.

از عواملی که می بایست در هنگام انتخاب و استقرار یک سیستم مدیریت HSE به آنها توجه نمود می توان به پیچیدگی های سازمان، ماهیت کاری آن، وسعت سازمان، نوع فعالیت، پراکندگی جغرافیایی و ... اشاره کرد.

سیستم مدیریت HSE چیست؟

سیستم‌های مدیریت HSE مجموعه‌ای از خط‌مشی‌ها، رویه‌ها و شیوه‌هایی هستند که یک سازمان برای مدیریت خطرات بهداشتی، ایمنی و زیست‌محیطی اجرا می‌کند. این سیستم ها برای شناسایی خطرات، ارزیابی خطرات و اجرای کنترل ها برای جلوگیری از حوادث و حوادث طراحی شده اند. آنها همچنین به سازمان ها کمک می کنند تا از مقررات پیروی کنند و عملکرد خود را بهبود بخشند.

انواع مختلفی از سیستم های مدیریت HSE وجود دارد، اما رایج ترین آنها عبارتند از:

1. سیستم های مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی OHSMS
2. سیستم های مدیریت محیطی EMS
3. سیستم های مدیریت یکپارچه IMS

باید خاطر نشان کرد که عدم دسترسی سازمان ها و کارشناسان مربوطه به مدل ها و الگوهای مختلف مدیریت HSE می تواند در انتخاب مدل مناسب ایجاد محدودیت نماید. شاهد این ادعا استفاده حدود نود و پنج درصد از شرکت ها و سازمان های ایرانی از مدل هایی مثل OHSAS 18001 و ISO 14001 ‌است، فارغ از اینکه آيا نیاز های سازمان مورد بحث با پیاده سازی این مدل ها برآورده می شود یا خیر؟

از جمله الگو ها و مدل های موفق در راستای استقرار سیستم های مدیریت HSE می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سیستم مدیریت یکپارچه ارائه شده توسط آژانس بین المللی انرژی اتمی IAEA
• مدل سیستم مدیریت HSE ارائه شده توسط انجمن بین المللی تولید کنندگان نفت و گاز (OGP)
• طرح بین المللی RC
• مدل سیستم مدیریت یکپارچه ارائه شده توسط موسسه استاندارد های بریتانیا
• مدل سیستم مدیریت اطلاعات HSE ارائه شده توسط سازمان GEMI
• استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت حرفه ای کانادا
• استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت آمریکا
• استاندارد سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت انگلستان

هر یک از این سیستم ها مجموعه ای از استانداردها و دستورالعمل های خاص خود را دارند که سازمان ها می توانند برای توسعه سیستم های مدیریت HSE خود از آنها استفاده کنند.

چرا سیستم های مدیریت HSE مهم هستند؟

سیستم های مدیریت HSE به چند دلیل مهم هستند:

• آنها به سازمان ها کمک می کنند تا از سلامت و ایمنی کارکنان و مشتریان خود محافظت کنند.
• سازمان ها را با کاهش تأثیر آنها بر منابع طبیعی، در حفاظت از محیط زیست کمک می کنند.
• به سازمان ها کمک می کنند تا مقررات را رعایت کنند و از مجازات های قانونی اجتناب کنند.
• آنها با شناسایی زمینه های بهبود و اجرای بهترین شیوه ها به سازمان ها کمک می کنند تا عملکرد خود را بهبود بخشند.

چگونه یک سیستم مدیریت HSE را پیاده سازی کنیم؟

پیاده سازی یک سیستم مدیریت HSE می تواند یک کار دلهره آور باشد، اما برای هر سازمانی که می خواهد از کارکنان، مشتریان و محیط زیست خود محافظت کند، ضروری است. در اینجا چند مرحله وجود دارد که سازمان ها می توانند برای پیاده سازی یک سیستم مدیریت HSE دنبال کنند:

1. تعریف محدوده: اولین گام، تعریف محدوده سیستم مدیریت HSE است. این شامل شناسایی فعالیت‌ها، فرآیندها و مکان‌هایی است که تحت پوشش سیستم قرار خواهند گرفت.
2. شناسایی خطرات: گام بعدی شناسایی خطراتی است که با فعالیت ها، فرآیندها و مکان هایی که تحت پوشش سیستم قرار خواهند گرفت، مرتبط هستند. این شامل خطرات فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی و ارگونومیکی است.
3. ارزیابی خطرات: پس از شناسایی خطرات، گام بعدی ارزیابی خطرات مرتبط با آن خطرات است. این شامل تعیین احتمال و شدت حوادث و حوادث احتمالی است.
4. اجرای کنترل ها: گام بعدی اجرای کنترل ها برای جلوگیری از حوادث و حوادث است. این شامل کنترل های مهندسی، کنترل های اداری و تجهیزات حفاظت فردی است.
5. نظارت بر عملکرد: پس از اجرای کنترل ها، گام بعدی نظارت بر عملکرد است تا اطمینان حاصل شود که سیستم موثر است. این شامل انجام بازرسی های منظم، ممیزی و بازبینی می شود.
6. بهبود مستمر: مرحله نهایی بهبود مستمر سیستم مدیریت HSE است. این شامل شناسایی زمینه هایی برای بهبود و اجرای بهترین شیوه ها می شود.

چرا از خدمات ممیزی استفاده کنیم؟

پیاده سازی سیستم مدیریت HSE می تواند یک فرآیند پیچیده باشد که به تلاش، زمان و منابع زیادی نیاز دارد. به همین دلیل است که بسیاری از سازمان ها ترجیح می دهند ارائه دهندگان خدمات ممیزی را برای کمک به استقرار و حفظ سیستم های مدیریت HSE خود استخدام کنند.

خدمات ممیزی می تواند چندین مزیت داشته باشد:

1. تخصص:ارائه دهندگان خدمات ممیزی در استقرار و حفظ سیستم های مدیریت HSE تخصص دارند. آنها می توانند راهنمایی هایی در مورد بهترین شیوه ها ارائه دهند و به سازمان ها کمک کنند تا از دام های رایج اجتناب کنند.
2. عینیت: خدمات ممیزی می تواند یک ارزیابی عینی از سیستم مدیریت HSE سازمان ارائه دهد. این می تواند به شناسایی زمینه هایی برای بهبود که ممکن است توسط کارکنان داخلی نادیده گرفته شده باشد کمک کند.
3. کارایی: خدمات ممیزی می‌تواند به سازمان‌ها کمک کند تا با ارائه یک رویکرد ساختاریافته و بهره‌گیری از بهترین شیوه‌ها، سیستم‌های مدیریت HSE خود را کارآمدتر به کار گیرند.
4. انطباق: خدمات ممیزی می تواند با اطمینان از اینکه سیستم مدیریت HSE آنها تمام استانداردها و دستورالعمل های قابل اجرا را برآورده می کند، به سازمان ها کمک می کند تا از مقررات پیروی کنند.

اصطلاحات و عبارات مربوط به ممیزی

• ممیزی: فرایندی نظام مند، مستقل، مستند برای کسب شواهد ممیزی و ارزیابی مبتنی بر واقعیت آن به منظور تعیین میزان برآورده شدن معیار های ممیزی شامل الزامات استاندارد های سیستم های مدیریت کیفیت، محیط زیست و ایمنی و بهداشت حرفه ای و الزامات قانونی که بعنوان مرجع برای ممیزی انتخاب می گردند.
• ممیز: فرد آموزش دیده جهت انجام ممیزی سیستم مدیریت یکپارچه
• تیم ممیزی: یک یا چند ممیز که یک ممیزی را انجام می دهند و در موارد مقتضی توسط متخصص فنی همراهی می شوند.
• سرممیز: یکی از ممیزان آموزش دیده که مسئولیت هدایت ممیزی را در هر یک ار فرآیندهای ممیزی بر عهده دارد.
• برنامه ممیزی: مجموعه ای از یک یا چند ممیزی منسجم که در چهارچوب زمانی مشخص باید طرح ریزی شود.
• معیار های ممیزی: مجموعه ای از خط مشی های مربوط به روش های اجرایی که در برگیرنده کلیه الزامات استاندارد های مربوطه، الزامات سازمانی و الزامات قانونی است و بعنوان مرجع برای انجام ممیزی انتخاب می شوند.
• یافته های ممیزی: نتایج حاصل از ارزیابی و مقایسه شواهد جمع آوری شده ممیزی با معیار های ممیزی می باشد.
• نتایج ممیزی: نتایج نهایی یک ممیزی که توسط تیم ممیزی با در لحاظ نمودن اهداف ممیزی و کلیه یافته های ممیزی حاصل شده است.
• انطباق: برآورده شدن یک الزام
• عدم انطباق: عدم برآورده نمودن یک الزام سازمانی ، قانونی و مربوط به یک استاندارد
• اقدام اصلاحی: اقداماتی که پس از مشاهده عدم انطباق انجام می گیرد تا عدم انطباق دیده شده مجددا رخ ندهد.
• اقدامات کنترلی: اقدامات یا فعالیت هایی هستند که برای پیشگیری یا حذف یک خطر ایمنی و بهداشت محیطی یا کاهش سطح آن تا سطحی قابل قبول مورد استفاده قرار می گیرند.

نتیجه گیری

در نتیجه، سیستم های مدیریت HSE برای هر سازمانی که می خواهد از کارکنان، مشتریان و محیط زیست خود محافظت کند، ضروری است. پیاده سازی سیستم مدیریت HSE می تواند یک فرآیند پیچیده باشد که به تلاش، زمان و منابع زیادی نیاز دارد. به همین دلیل است که بسیاری از سازمان ها ترجیح می دهند خدمات ممیزی را برای کمک به استقرار و حفظ سیستم های مدیریت HSE خود استخدام کنند. خدمات ممیزی می تواند تخصص، عینیت، کارایی و انطباق را ارائه دهد که می تواند به سازمان ها در دستیابی به اهداف HSE خود کمک کند.

ما در نمایشگاه باماHSE ضمن اینکه به کلیه شرکت های ارائه دهنده خدمات ممیزی و استقرار سیستم های مدیریت HSE مستقر در استان های مختلف کشور، یک غرفه مجازی (پیج) دائماً رایگان اعطا می نماییم، تا فعالیت ها و خدمات خود را رایگان معرفی نمایند، در راستای توانمندسازی دانشجویان و کارشناسان حوزه HSE و ارتقای فرهنگ ایمنی، دوره های آموزشی غالباً رایگان را نیز برنامه ریزی نموده ایم. به علاوه فیلم اغلب دوره های آموزشی HSE گذشته نیز ضبط و به صورت رایگان در دسترس عموم قرار دارد. سامانه باماHSE، محیطی جهت آشنایی دانشجویان و کارشناسان HSE با کسب و کارهای مرتبط با HSE بوده و فضایی پویا جهت معرفی توانمندهای کلیه متخصصین رشته های HSE است. امیدواریم در ادامه راه با نظرات ارزشمند خود، ما را در دستیابی به اهداف نمایشگاه باماHSE، یاری نمایید.