کسب و کارهای ویژه
حامیان
هدف از انجام معاینات طب کار یا سلامت شغلی به حداقل رساندن میزان شیوع و شدت حوادث و بیماری‌های شغلی به واسطه حفظ و ارتقاء سطح سلامت نیروی کار است. کلیه شاغلینی که به اقتضای نوع کار اعم از صنعتی، کشاورزی، خدماتی و ... در معرض بروز بیماری های مختلف ناشی از کار قرار دارند، مشمول معاینات طب کار می باشند. نظارت کلی بر مراکز، شرکت ها و کلینیک های طب کار به عهده مرکز سلامت محیط و کار وزرات بهداشت درمان و آمـوزش پزشکی می باشد و معـاونت های بهداشت دانشگاه ها و دانشکـده های علوم پزشکی و خـدمات بهداشتی درمانی کشور، مسئولیت اجرا و نظارت بر مراکز و کلینیک های طب کار حوزه تحت پوشش خود را دارند.
مراکز و اشخاص مجاز به انجام معاینات شغلی:
- پزشکان متخصص طب کار و پزشکان عمومی در قالب مطب
- پزشکان متخصص طب کار و پزشکان عمومی در قالب واحد کاری
- متخصصین طب کار در قالب مراکز تخصصی خصوصی یا مراکز تخصصی دانشگاهی، آموزشی
صدور مجوز معاینات سلامت شغلی برای پزشکان در قالب مطب یا واحد کاری منوط به ارائه مدارک زیر به معاونت های بهداشت مربوطه می باشد.
- گواهینامه یا دانشنامه فراغت از تحصیل در مقطع تخصص طب کار یا پزشکی عمومی
- پروانه مطب برای همان منطقه
- گواهی بازآموزی دوره ۵ روزه مدون طب کار (صرفاً جهت پزشکان عمومی)
- قرار داد تمام وقت یا پاره وقت با واحد کاری (در مواردی که مجوز معاینات برای واحد های کاری صادر می شوند)
- حسن انجام کار صادره از معاونت های بهداشت (در مواردی که اعتبار مجوز پایان یافته است و نیاز به صدور مجوز جدید می باشد.)
- معاونت های بهداشت مکلفند پس از دریافت مدارک، حداکثر ظرف مدت ۳۰ روز کاری نسبت به بررسی مدارک و صلاحیت متقاضی اقدام نمایند. در غیر این صورت ( در صورت عدم احراز شرایط)، دلایل عدم احراز را به طور کتبی به متقاضی اعلام نمایند.
لازم به ذکر است پزشکان دارای سایر مدارک تخصصی پزشکی مجاز به انجام معاینات سلامت شغلی نمی باشند.
انواع معاینات سلامت شغلی (طب کار)
- معاینات سلامت شغلی بدو استخدام: این معاینات بهمنظور سنجش توانمندی جسمانی، روانی و اجتماعی شاغل و به کارگیری فرد در کار متناسب با این توانمندی‌ها انجام می‌گردد و با تعیین وضعیت پایه سلامت عمومی و شغلی فرد، در صورت ابتلا فرد به یک بیماری در آینده، در تعیین شغلی و یا غیر شغلی بودن بیماری وی به پزشک بسیار کمک می کنند که البته این مسئله هنگام طرح موضوع در مراجع قانونی اهمیت بیشتری پیدا می کند. این معاینات بر اساس ماده 90 قانون تأمین اجتماعی برای شروع به کار هر فرد مشمول بیمه تأمین اجتماعی الزامی است.
- معاینات سلامت شغلی ادواری:هدف از انجام این معاینات که مطابق ماده 92 قانون کار باید حداقل سالی یکبار برای هر شاغل انجام گردد، ارزیابی مجدد سلامتی شاغل و تشخیص به موقع علایم بیماری‌های شغلی یا تعیین تناسب شغلی شاغلین می‌باشد.
- معاینات سلامت شغلی تطابق با کار:این معاینات که جزء معاینات تخصصی طب کار می‌باشد جهت بازگشت مناسب فرد آسیب دیده از حادثه یا یک بیماری (شغلی و غیر شغلی) به کار مناسب با توان جسمی و روانی وی استفاده می گردد.
- معاینات سلامت شغلی بازگشت به کار:هرگاه به دلایل مختلف همچون مرخصی طولانی مدت، ترک شغل و بیماری و حوادث، فرد مدت زیادی از محیط کار دور باشد بهتر است قبل از بازگشت به کار توسط متخصص طب کار مجدد ویزیت شود.
- معاینات سلامت شغلی حین بازنشستگی يا معاينات خروج از كار: این معاینات جهت تعیین وضعیت کلی سلامت شغلی فرد انجام می‌گردد که این موضوع در خصوص برخی عوامل زیان آور محیط کار که دارای عوارض دیررس یا طولانی مدت هستند (همچون آزبست، سیلیس، پرتوهای یونیزان و ...) از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
در مرکز طب کار، آزمایشات مختلفی زیر نظر متخصص طب کار انجام می شود که مهم ترین آنها عبارتند از:
- معاینه توسط متخصصین طب کار
- انجام تست بینایی سنجی (اپتومتری)
- انجام تست شنوایی سنجی (ادیومتری)
- انجام تست تنفس (اسپیرومتری)
- انجام نوار قلب
انجام تست های پاراکلینیک از جمله اسپیرومتری، ادیومتری، انواع رادیوگرافی، آزمایش های تشخیص طبی و نظایر آن بر اساس ضوابط و دستورالعمل های جاری معاونت درمان صورت می گیرد و نیز تقسیر تست هایی نظیر اسپیرومتر و ادیومتری بر اساس ضوابط و مقررات ابلاغی معاونت یاد شده انجام می شود.
نحوه انجام آزمایشات و اقدامات تشخیصی طب کار
ادیومتری در طب کار
ادیومتری یا شنوایی سنجی از مرسوم ترین تست های معمول در معاینات طب کار ادواری و بدو استخدام در مراکز طب کار بوده و جهت غربالگری و تشخیص اختلالات شنوایی است. این آزمون توسط کارشناس شنوایی سنجی یا ادیولوژیست انجام می گردد. این تست ترجیحاً در اتاقک مخصوص (ضد صوت یا اکوستیک) که از جهت صدا عایق بندی شده است، انجام می شود. فرد مورد آزمایش می‌بایستی در حین انجام آزمایش ضمن رعایت سکوت با دقت به صداهای پخش شده از بلندگو و هدفون دستگاه ادیومتری گوش فرا داده و با زدن دکمه پاسخ، شنیدن صدای پخش شده را اعلام نماید یا با علامت دست ادیولوژیست را از شنیدن صدا باخبر سازد.
اهداف اصلی انجام شنوایی سنجی غربالگری در معاینات ادواری و معاینات بدو استخدام طب کار عبارتند از:
- شناسایی زودرس کاهش شنوایی شاغلین در معرض سر و صدای بالا
- ارزیابی برنامه های حفاظت شنوایی
- پیشگیری از تشدید کاهش شنوایی ناشی از صدا از موارد خفیف به شدید
- بررسی وضعیت شنوایی فعلی فرد داوطلب استخدام جهت ورود به مکان پر سر و صدا
موارد الزامی انجام ادیومتری
- در کلیه کارکنان در موقع بدو استخدام
- کلیه کارکنانی در مواجهه با سر و صدا ی بیش از 85 dB در طی 8 ساعت کاری
- کلیه کارکنانی در معرض مواد شیمیایی آسیب رسان به سیستم شنوایی
- اسپیرومتری در طب کار
آزمایش اسپیرومتری (تست تنفس): در حقیقت توان تنفسی افراد را نشان می دهد و انجام درست آن سلامتی آنان را در محیط کاری تضمین می نماید. با استفاده از حجم‌ها و ظرفیت‌های ریوی می‌توان سلامت عملکرد ریهها را مورد ارزیابی قرار داده و به تشخیص بیماری‌های تنفسی دست یافت.
در اسپیرومتری با هدف غربالگری شغلی معمولاً متغیرهای زیر مورد ارزیابی قرار می‌گیرند:
- FVC یا ظرفیت حیاتی پرفشار که عبارت است از میزان هوایی که یک فرد می‌تواند پس از انجام یک دم عمیق، با فشار از ریه‌های خود خارج نماید.
- FEV1 بخشی از حجم بازدمی پرفشار است که در ثانیه اول از ریهها خارج شده است.
- FEF25-75 عبارت است از جریان هوای میانه بازدم.
- PEF عبارت است از پیک جریان بازدمی یعنی حداکثر جریان بازدمی هنگامی که فرد با حداکثر تلاش خود بازدم انجام می‌دهد.
- انجام آزمایشات پاراکلینیک با در نظر گرفتن دستورالعمل برنامه ملی پیشگیری و کنترل بیماری های غیر واگیر ابلاغیه معاون بهداشت وزرات بهداشت، درمان و آموزشی پزشکی و تأمین مستندات سلامت پایه فرد.
- انجام نوار قلب تنها در شاغلین دارای مواجهه کاردیوتوکسیک و همچنین افراد دارای سابقه بیماری های قلبی بر اساس پرونده پزشکی و یا شک به بیماری قلبی در حین معاینه و یا در نظر گرفتن شرایط سنی و فاکتورهای خطر قلبی- عروقی انجام می شود
ما در نمایشگاه مجازی باماHSE بستری رایگان جهت معرفی و تبلیغات رایگان کلیه کسب و کارهای حوزه طب کار و سلامت شغلی فراهم نموده ایم. به علاوه با برگزاری دوره های آموزشی مرتبط با HSE و طب کار ارتقای فرهنگ ایمنی و کاهش حوادث و بیماری های شغلی را هدف قرار داده ایم. به علاوه طرحی با عنوان طرح کاد پلاس را با هدف توانمندسازی دانشجویان رشته های مرتبط با ایمنی، بهداشت،HSE مطرج نموده ایم که هدفش توانمندسازی و مهارت افزایی و ارتقای خلاقیت وبهبود آینده شغلی دانشجویان است.
مشاهده بیشتر