ارزیابی و تأمین تجهیزات اعلام و اطفای حریق استان سمنان

بروز حریق، می تواند موجب آسیب های مختلف و سنگین در اماکن و وسایل شود و در راستای کاهش این آسیب های احتمالی بهترین اقدام، اقدام در زمان حیاتی (Golden time) می باشد. پیشرفت تکنولوژی و تکنیک های مبارزه با حریق موجب پیدایش و توسعه سیستم هایی تحت عنوان سیستم های اعلام و اطفاء حریق شده است که می توانند در کوتاه ترین زمان ممکن، حریق را مهار کنند. سیستم های اعلام و اطفاء حریق می توانند ساده یا پیچیده، اتوماتیک یا دستی باشند. ولی همه آنها به تعمیر، نگهداری و آزمایش کردن نیاز دائمی دارند. ما در نمایشگاه مجازی باما HSE، ضمن اعطای یک غرفه مجازی دائماً رایگان به کلیه شرکت ها، فروشگاه ها و اشخاص فعال در حیطه اعلام و اطفای حریق، با برگزاری دوره های HSE رایگان در حوزه ایمنی، آتش نشانی، اعلام و اطفای حریق به دنبال ارتقای فرهنگ ایمنی، HSE، کاهش حوادث و توانمندسازی دانشجویان رشته های مرتبط با ایمنی و HSE هستیم.

مراحل عملکرد یک سیستم اعلام و اطفاء حریق به شرح زیر است:

• بروز نشانه های حریق از قبیل: دود ، گاز ، شعله و حرارت
• شناسایی
• اعلام خطر
• اطفاء حریق

برای تشخیص و شناسایی وجود حریق می بایست متناسب با ویژگی های مواد قابل اشتعالی که در محیط وجود دارند یک آشکارساز بهینه انتخاب گردد. وظیفه آشکارساز تشخیص وجود نشانه های حریق در محیط می باشد.

آشکارساز های گرما:

• آشکارساز گرمای ثابت: این آشکارساز با رسیدن دمای محیط به یک دمای از پیش تعیین شده فعال می شود و طبیعتاً دارای یک تأخیر زمانی می باشند و این امر باعث می شود که این نوع آشکار ساز برای تشخیص حریق های با رشد سریع مناسب نباشند.
• آشکار ساز های حرارت متغیر: اساس کار این آشکارسازها افزایش سریع دما می باشد.
• آشکارساز های جبرانی: مانند آشکارساز های گرمای ثابت عمل می کنند با این تفاوت که تأخیر زمانی ندارند.

آشکارساز های دود:  

• آشکارساز یونیزه: این آشکارساز هوای اطراف سنسور الکتریکی را یونیزه کرده و جریان الکتریکی ایجاد می کند و با وجود دود ، شدت جریان تغییر کرده و سنسور فعال می شوند. این آشکارساز از آشکارساز فوتوالکتریسیته حساس تر است و برای حریق ناشی از چوب و کاغذ مناسب است.
• آشکارساز فوتوالکتریسیته: این نوع آشکارساز دارای یک منبع نور و گیرنده نور می باشد. حضور دود می تواند مانع رسیدن نور به گیرنده شود و این اتفاق موجب فعال شدن آشکارساز می شود.

آشکارساز های شعله:

• آشکارساز نور مرئی: این آشکارساز به نور طبیعی حساس است و این ویژگی باعث می شود که در ضمن سرعت در تشخیص حریق، امکان بروز خطا وجود داشته باشد.
• آشکارساز مادون قرمز: این آشکارساز برای انبارهای مسقف و روباز و همچنین تعمیرات هواپیما در فضای روباز  مناسب است.
• آشکارساز فرابنفش: در هر مکانی که امکان رسوخ دود یا هر چیزی که مانع کار آشکارساز های شعله ای وجود داشته باشد، استفاده از آشکارساز فرابنفش ارجحیت دارد.

آشکارساز گازی:  این نوع آشکارساز وجود نوع خاصی از گاز را احساس می کند و نوع گاز بر اساس مواد قابل اشتعال حاضر در محیط انتخاب می شود.

پس از کشف و اعلام حریق توسط آشکارساز های مذکور، با توجه به سطح تجهیزات و تصمیمات اتخاذ شده توسط کاربر، اقداماتی از قبیل موارد زیر بصورت اتوماتیک یا دستی انجام خواهند شد:

• آگاه کردن و خارج کردن افراد با استفاده از آژیرها و چراغ های اعلام خطر
• تماس با ایستگاه های آتش نشانی
• فعال شدن سیستم اسپرینکلر

سیستم های اطفاء حریق

 سیستم اسپرینکلر: سیستم اسپرینکلر یک سیستم اطفاء حریق مؤثر است که از مجموعه ای از لوله ها، اتصالات، مخزن، پمپ تأمین کننده فشار و آبپاش ها (اسپرینکلر) تشکیل شده است. هزینه تأسیس و راه اندازی این سیستم زیاد است ولی استفاده از بیمه و کاهش خسارات ناشی از حریق، استفاده از آن را از نظر اقتصادی توجیه پذیر می کند. سیستم های اسپرینکلر برای فعال شدن به سیستم های کشف و اعلام حریق وابسته اند یا  اینکه خود اسپرینکلر به افزایش دما حساس است و با افزایش دما بدون وجود هیچ واسطه ای فعال می شود. انواع سیستم های اسپرینکلر به شرح زیر است:

• سیستم تر: در داخل این سیستم، همواره آب با فشار زیاد وجود دارد و به محض افزایش دما یا فعال شدن بصورت دستی، آب با فشار فراوان بصورت قطرات ریز توسط اسپرینکلرها (آبپاش ها) روی حریق پاشیده می شود. در بعضی از اماکن که امکان یخ زدگی آب وجود دارد استفاده از ضدیخ ضروری است.
• سیستم خشک: در اماکنی که امکان یخ زدگی وجود دارد و برای جلوگیری از یخ زدگی می بایست بیشتر از پنج گالن ضدیخ استفاده گردد، باید از سیستم خشک استفاده کرد. (استفاده بیش از حد از ضدیخ موجب خوردگی سیستم خواهد شد). بر خلاف سیستم تر، در سیستم خشک، آب بصورت دائمی وجود ندارد و فقط پس از افزایش دما یا فعال شدن بصورت دستی، آب از مخزن وارد سیستم می شود. در نتیجه این سیستم دارای تأخیر زمانی است و برای اماکن خطرناک مناسب نیست. هرگاه حداقل بیست اسپرینکلر وجود داشته باشد، از سیستم خشک استفاده می شود.
• سیستم پیش عملگر یا پیش فعال: نوعی از سیستم خشک است با این تفاوت که برای فعال شدن به سیستم های کشف و اعلام حریق وابسته است. فعال شدن آشکارسازها باعث ارسال یک پیام به شیر اتوماتیک آب شده و آب با فشار وارد سیستم اطفاء حریق می شود.
• سیستم سیلابی: این سیستم مانند سیستم پیش عملگر با فعال شدن آشکارسازها ‌فعال خواهد شد با این تفاوت که آب بصورت قطره ای و اسپری روی حریق پاشیده نمی شود. در این سیستم آب با حجم بالا بصورت مستقیم روی حریق ریخته می شود.

سرویس و نگهداری سیستم های اعلام و اطفاء حریق

هر بخش از سیستم اعلام و اطفاء حریق، متناسب با ویژگی های که دارند و توصیه های شرکت سازنده سیستم، باید بصورت دوره ای مورد آزمایش، تعمیر و تعویض قرار گیرند. ولی سیستم اعلام و اطفاء حریق باید بصورت روزانه از لحاظ ظاهری و فیزیکی پایش شود. ویژگی های که باید بصورت روزانه پایش شوند عبارتند از:

• برخورد ماشین آلات، ابزارآلات و افراد با اجزاء سیستم اعلام و اطفاء حریق و آسیب دیدن سیستم
• خوردگی لوله و اتصالات
• نشتی اتصالات
• عدم وجود آب کافی در سیستم یا مخازن
• تأثیر گرد و غبار و آلاینده های محیط کار بر سیستم های اعلام حریق و از بین رفتن کارایی آنها

ما در نمایشگاه مجازی باما HSE، ضمن برگزاری دوره های آموزشی رایگان و امکان دسترسی به فیلم دوره های آموزشی قبل، به کلیه کسب و کارهای فعال در حیطه اعلام و اطفاء حریق یک غرفه مجازی دائماً رایگان اعطا می نماییم. کسب و کارها، شرکت ها، فروشگاه ها و اشخاص فعال در حیطه اعلام و اطفاء حریق می توانند از فضای نمایشگاه مجازی باما HSE برای تبلیغات رایگان خود استفاده نمایند. طرح کاد پلاس ایده دیگر باماHSE است که با هدف توانمندسازی و ارتقای مهارت دانشجویان، به دنبال تسهیل در فعالیت و کار دانشجویان علاقمند در محیط کار واقعی مرتبط با رشته تحصیلی از ابتدای دوران دانشجویی با حمایت والدین است.

تدوین: ابوالفضل زارع کمالی