معرفی رشته طب کار، مقطع تخصصی بالینی پزشکی

رشته طب کار

رشته تخصصی طب کار یکی از رشته‌های تخصصی بالینی پزشکی است که اثرات متقابل کار، محیط و سلامت بر یکدیگر را بررسی کرده و به شناسایی، ارزیابی، پیشگیری کنترل و مدیریت و درمان بیماری ها و آسیب های ناشی از کار در شاغلین و عوارض ناشی از مواجهه با عوامل زیان آور محیطی در افراد جامعه می پردازد. متخصصین این رشته با فراگیری و به کارگیری علوم پزشکی و بهداشتی، اپیدمیولوژی، سم شناسی، ارگونومی، ایمنی، علوم رفتاری، مدیریت، قوانین مرتبط و انجام آموزش، پژوهش و مشاوره مسئولیت خود را در دستیابی به هدف نهایی این رشته که تأمین، حفظ و ارتقای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی شاغلین در حرف مختلف می باشد ایفاء می نماید.

تاریخچه رشته طب کار

سابقه استفاده از عناوین طب کار، طب صنعتی و مشابه آن در ایران به بیش از ۸ دهه قبل باز می‌گردد که یکی از واحدهای پزشکی مهم در ابتدای تأسیس اولین مرکز صنعتی کشور یعنی پالایشگاه آبادان، اداره طب صنعتی بوده است. با توجه به نیازهای روز افزون کشور و توسعه علمی امور مربوط به کار و محیط، اولین دوره مدون آموزش تخصصی طب کار به عنوان دوره تخصص بالینی از سوی وزارت بهداشت، درمان شناخته شده به سال ۱۳۷۴ باز می‌گردد که در مهرماه این سال، دانشگاه علوم پزشکی تهران اقدام به پذیرش دستیار در یک دوره 3 ساله تخصصی نمود. از سال 1386دانشگاه علوم پزشکی یزد و ایران نیز با پذیرش دستیار تخصصی طب کار تعداد مراکز آموزشی را به 3 گروه ارتقاء دادند.

دروس تخصصی رشته

دروس تخصصی این رشته عبارتند از: آموزش موضوعات عمومی، بیماری های شغلی- مسمومیت های ناشی از کار- اصول معاینات شغلی، عوامل زیان آور محیط کار، بهداشت حرفه‌ای، ارگونومی، بهداشت محیط و ایمنی، اصول اپیدمیولوژی- آمار حیاتی- روش تحقیق، بخش های چرخشی بالینی، فیلد کارخانجات، درمانگاه طب کار، آشنایی با خدمات سلامت شغلی

برای اطلاع از برنامه آموزشی این رشته می توانید به لینک زیر مراجعه نمایید:

برنامه آموزشی مقطع دکتری طب کار

کاربرد HSE در طب کار

بررسی واحدهای درسی دانشجویان دکتری تخصصی بالینی طب کار نشان می دهد که این دانشجویان در فیلد کارخانجات، درمانگاه طب کار، سیستم سلامت و بخش های بالینی نظیر داخلی، ریه، روماتولوژی، پوست، گوش و حلق، رادیولوژی، سازمان پزشکی قانونی، بخش مسمومین و ... حضور می یابند. بدیهی است در طی دوران تحصیل و پس از آن متخصصین این رشته در معرض مخاطراتی بوده و لذا دسترسی به محیط کار ایمن و رعایت ملاحظات ایمنی و آموزش HSE حائز اهمیت است. در این راستا و با هدف ایمنی زیستی، به دستیاران می بایست واکسن هپاتیت B، سرخجه، کزاز و در صورت لزوم پلی والان مننژیت تزریق شود.

بازار کار و آینده شغلی

دانش آموختگان این رشته می توانند در بخش های زیر مشغول به فعالیت شوند:

پیشگیری از بیماری شغلی
ارزیابی محیط کار
تشخیص بیماری های شغلی
درمان بیماری های شغلی
ارزیابی تناسب کار با کارگر
مدیریت خدمات سلامت شغلی
آموزش مفاهیم سلامت شغلی
هدایت پژوهش های سلامت شغلی

بررسی واحدهای درسی دانشجویان دکتری تخصصی طب کار نشان دهنده این است که برخی از این واحدها با کسب و کارهای معرفی شده در سایت نمایشگاه مجازی باما مرتبط می باشد. به عنوان مثال دانشجویان در طی دوران تحصیل واحدهایی نظیر اصول و کلیات خدمات سلامت شغلی، اصول کلی بیماری های شغلی، مسمومیت های ناشی از کار، اصول پیشگیری از بیماری های ناشی از کار، عوامل فیزیکی زیان آور محیط کار، عوامل شیمیایی زیان آور محیط کار، عوامل بیولوژیک زیان آور محیط کار، عوامل روانی زیان آور محیط کار و استرس شغلی، ارگونومی، ایمنی، کلیات طب محیط، بهداشت محیط، آلودگی هوا و بیماری های ناشی از آن، اثرات زیان آور آلودگی‌های زیست محیطی، پایش بیولوژیک، قوانین مرتبط با سلامت شغلی، برنامه حفاظت شنوایی و ادیومتری، تست های عملکرد ریه و استانداردهای ATS، برنامه حفاظت تنفسی، شناسایی و ارزیابی خطرات در مشاغل مختلف، ارزیابی ریسک، وسایل حفاظت فردی و آشنایی با ابزارهای سنجش محیطی و حرفه ای را می گذرانند.

بخشی از کسب و کارهای مرتبط با این رشته که در راستای اهداف و برنامه های نمایشگاه مجازی باما می باشد عبارتند از:

طب کار و معاینات شغلی

بهداشت

ایمنی و آتش نشانی