معرفی رشته بهداشت محیط- مدیریت پسماند، مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته

کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مدیریت پسماند

افزایش تولید پسماند از یک طرف و تغییر و تنوع بسیار زیاد در کیفیت آن از طرف دیگر مسائلی هستند که امروزه در بسیاری از جوامع سلامت انسان و محیط زیست را با چالش های جدی روبرو کرده است. با پرشدن مکان های دفن پسماند، تولید بوهای متعفن و نفوذ شیرابه به منابع آب، شهرهای بزرگ کشور از جمله تهران و بسیاری از شهرهای شمالی کشور با بحران های شهری و روستایی، صنعتی و پزشکی مواجه شده اند. آنچه مسلم است با توجه به اهمیت موضوع مدیریت پسماند و نقش آن در تبیین سلامت مردم و محیط زیست، نیازمند تربیت بیش از پیش افراد متخصص و کارآمد در این زمینه هستیم. برای پاسخ گویی به این نیاز تأسیس دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مدیریت پسماند مورد تأکید قرار دارد. رشته مدیریت پسماند یکی از شاخه های بهداشت محیط است که دانش آموختگان آن قادر خواهند بود با شناسایی و مدیریت پسماندهای عادی و خطرناک ناشی از فعالیت های شهری و روستایی، صنعتی، کشاورزی، بهداشتی و درمانی نسبت به حفظ و ارتقای سطح سلامت انسان و محیط زیست او اقدام نمایند.

تاریخچه کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مدیریت پسماند

در حال حاضر در بسیاری از کشورهای اروپایی و آمریکا در سطح کارشناسی ارشد ناپیوسته و دکتری تخصصی در این رشته دانشجو پذیرفته می شود. سابقه فعالیت های این رشته در کشور ما در هیچ مقطعی وجود ندارد. بلکه فقط در قالب چند واحد درسی در سطوح کاردانی، کارشناسی، کارشناسی ارشد و دکتری تخصصی در رشته های مهندسی بهداشت محیط، عمران-محیط زیست و برخی رشته های دیگر در سطح دانشگاه های کشور تدریس می شود.

دروس تخصصی رشته

برخی دروس تخصصی کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مدیریت پسماند عبارتند از: مدیریت پسماند 1، مدیریت پسماند 2، روش های فرآورش و دفن لجن، مدیریت و پایش کیفیت منابع آب، بازیافت مواد و انرژی، فن آوری کمپوست، فن آوری زباله سوزها، مدیریت مکان های دفن پسماند، مدیریت مواد زائد خطرناک و هسته ای، مدیریت پسماندهای بهداشتی و درمانی ، آلودگی خاک، کنترل آلودگی هوا، ارزیابی و مدیریت خطر، اقتصاد و محیط زیست، سم شناسی محیط، کنترل و تصفیه شیرابه، طراحی تصفیه خانه فاضلاب، مدیریت فاضلاب صنعتی، ارزیابی اثرات بهداشتی و ...

برای مشاهده کامل دروس تخصصی این رشته می توانید از لینک زیر استفاده کنید:

- برنامه آموزشی مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته مدیریت پسماند

کاربرد HSE در مدیریت پسماند

بررسی واحدهای درسی دانشجویان رشته کارشناسی ارشد بهداشت محیط- مدیریت پسماند نشان می دهد که این دانشجویان واحدهای عملی و آزمایشگاهی نظیر مدیریت پسماند، مدیریت پسماندهای بهداشتی و درمانی، مدیریت مواد زائد خطرناک و هسته ای و کارآموزی دارند. بدیهی است در طی دوران تحصیل در این دروس عملی، دانشجو در معرض خطراتی بوده و لذا باید جنبه ها و ملاحظات ایمنی و HSE مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال دانشجویان باید مباحث ایمنی آزمایشگاه را بدانند و در محیط آزمایشگاه و در بازدیدها مسائل ایمنی و بهداشت و HSE را به شدت رعایت نمایند. مبحث ایمنی به عنوان یک آیتم در سرفصل درس مدیریت مواد زائد خطرناک و هسته ای نیز ذکر شده است و دانشجویان در این درس باید با دوره های ایمنی در حوزه پسماندهای خطرناک و هسته ای آشنا شوند. نظر به اینکه بخشی از فارغ التحصیلان این رشته پس از فارغ التحصیلی نیز در محیط های صنعتی شاغل می شوند، لذا آشنایی به مسائل ایمنی و بهداشت شغلی در حوزه پسماند پس از فارغ التحصیلی نیز به شدت سودمند می باشد. اعتقاد ما بر این است، آشنایی دانشجویان رشته مدیریت پسماند با مفاهیم HSE و کسب و کارهای فعال در حوزه‌های مختلف ایمنی و HSE بسیار ارزشمند است و می تواند به ارتقای سلامت دانشجویان و فارغ التحصیلان کمک کند. شما می توانید با کسب و کارهای حوزه HSE موجود در سایت نمایشگاه مجازی باما آشنا شوید و با صرف وقت و هزینه کمتر خدمات و محصولات مرتبط با ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی مورد نیازتان را در اختیار داشته باشید.

بازار کار و آینده شغلی

دانش آموختگان و فارغ التحصیلان این رشته می توانند در بخش های زیر مشغول به فعالیت شوند:

محاسبه تولید سرانه پسماند در یک منطقه
طراحی سیستم جمع آوری، نگهداری موقت و دفع بهداشتی پسماندهای عادی و خطرناک
مکان یابی برای دفع بهداشتی پسماندهای عادی و خطرناک
طراحی محل دفن پسماند و مدیریت اجرای آن
نمونه برداری از پسماند
تعیین نوع و ترکیب پسماند
انجام آزمایش های فیزیکی، شیمیایی و میکروبی بر روی پسماند، کمپوست و لجن
بی خطر سازی و سمیت زدایی پسماند
طراحی و بهره برداری تولید انرژی از پسماند
مشارکت در تولید گاز پسماند
طراحی و بهره برداری از سیستم زباله سوز
طراحی سیستم های جمع آوری، تصفیه و دفع شیرابه
مشارکت در آموزش دانشجویان و کارکنان مراکز ذیربط
ارائه مشاوره به کارکنان و مدیران سازمان های مرتبط با پسماند در صورت در خواست
ارائه و انجام پروژه های تحقیقاتی در زمینه مدیریت پسماند با توجه به نیاز های بین المللی، منطقه ای، کشوری، استانی و محلی
مدیریت پسماندهای شهری، روستایی، صنعتی، کشاورزی و بهداشتی درمانی در دستگاه های دولتی و خصوصی شامل: شناسایی مشکل و خطر، تحلیل مشکل و خطر، تخمین و برآورد میزان مخاطره، برنامه ریزی برای رفع مشکل، اجرای برنامه، پایش فرآیند دفع پسماند، ارزشیابی و اصلاح مستمر برنامه
وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی
وزارت کشور
شهرداری ها و دهیاری های کشور
سازمان حفاظت محیط زیست
وزارت نیرو
وزارت صنعت، معدن و تجارت
شرکت های مهندسین مشاور در زمینه پسماند
پیمانکاران مدیریت پسماند
سازمان انرژی اتمی

بررسی واحدهای درسی دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت پسماند نشان دهنده این است که برخی از این واحدها با کسب و کارهای معرفی شده در سایت نمایشگاه مجازی باما مرتبط می باشد. به عنوان مثال دانشجویان در طی دوران تحصیل واحدهایی نظیر مدیریت پسماند، روش های فرآورش و دفع لجن، مدیریت و پایش کیفیت منابع آب، بازیافت مواد و انرژی، فن آوری کمپوست، فن آوری زباله سوزها، مدیریت مکان های دفن پسماند، مدیریت مواد زائد خطرناک و هسته ای، مدیریت پسماندهای بهداشتی و درمانی و کارآموزی را می گذرانند. در سرفصل درس کارآموزی این رشته به فعالیت دانشجویان در یکی از مهندسین مشاوره مرتبط با رشته مدیریت پسماند اشاره شده، لذا آشنایی دانشجویان رشته مدیریت پسماند با کسب و کارهای این حوزه بسیار ارزشمند خواهد بود. بخشی از کسب و کارهای مرتبط با این رشته که در راستای اهداف و برنامه های نمایشگاه مجازی باما می باشد عبارتند از:

به علاوه دانشجویان کارشناسی ارشد مدیریت پسماند برخی از دروس اختیاری نظیر آلودگی های خاک، کنترل آلودگی هوا، ارزیابی و مدیریت خطر، سم شناسی محیط، کنترل و تصفیه شیرابه، طراحی تصفیه خانه فاضلاب، مدیریت فاضلاب صنعتی و ارزیابی اثرات بهداشتی را نیز ممکن است بگذارند. بنابراین علاوه بر کسب و کارهای اختصاصی حوزه پسماند، دانشجویان و فارغ التحصیلان این رشته می بایست با کسب و کارهای جانبی مرتبط با مدیریت پسماند نیز آشنا شوند که برخی از این کسب و کارها عبارتند از:

در سایت نمایشگاه مجازی باما مجموعه ای از سازمان های مردم نهاد (NGO)، انجمن های علمی، انجمن ها، کانون ها و سازمان های صنفی نیز معرفی شده اند. آشنایی دانشجویان عزیز با این گروه ها نیز می تواند به آینده شغلی آنها کمک نماید.

یکی از اهداف نمایشگاه مجازی باما HSE ایجاد تعامل بین واحدهای درسی گذرانده شده در دوران تحصیلات دانشجویی و شرکت ها و مشاغلی است که در سطح کشور در حال فعالیت می باشند. در واقع دانشجویان رشته های مختلف اگر در طی دوران تحصیل و پس از آن با شرکت ها و مؤسسات فعال مرتبط با رشته خود آشنا شده و به نحوی مطلوب در قالب کارآموزی، کارورزی، کارشناس فرایند، نماینده شرکت، کارشناس تحقیق و توسعه و کارشناس بهره بردار با شرکت ها و مؤسسات در ارتباط باشند، تجربیات خوبی را می توانند کسب کنند و آینده شغلی بهتری خواهند داشت. به علاوه عناوین پایان نامه های کارشناسی ارشد و دکتری با کمک این نمایشگاه و رویکرد ارتباط دانشگاه با صنعت می تواند به سمت نیازهای تحقیق و توسعه (R&D) صنایع هدایت شود و این امر ضمن کاهش هزینه های دانشگاه ها، به توسعه اقتصاد دانش بنیان و اشتغال پایدار فارغ التحصیلان دانشگاه ها کمک نماید.

علاوه بر موارد فوق در سایت نمایشگاه مجازی باما مجموعه ای از مراکز مشاوره و خدمات کارآفرینی و مراکز مشاوره شغلی و کاریابی معرفی شده اند که ارتباط با این مجموعه ها نیز می‌تواند به داشتن آینده شغلی بهتر برای شما کمک کند.