معرفی رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار، مقطع کارشناسی پیوسته

کارشناسی پیوسته مهندسی بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار

مهندسی بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار، علم و فنی است که با پیش­ بینی، شناسایی، ارزیابی و کنترل عوامل مخاطره زای شغلی در جهت تأمین، حفظ و ارتقا بالاترین سطح سلامت جسمی، روانی، اجتماعی و معنوی کارکنان تمام مشاغل، پیشگیری از مخاطرات ایمنی و سلامت کارکنان در محیط کار و مخاطرات ناشی از عوامل زیان آور محیط کار، مشارکت در تطبیق کار با توانایی­ های جسمی و روانی آنان تلاش می ­کند.

تاریخچه رشته مهندسی بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار

پیدایش دانش بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار به عنوان تخصصی ویژه و جدا از دیگر دانش ­ها، نسبتاً جدید است، اما مفاهیم مطرح شده در آن از زمان­ های کهن مورد توجه بوده است. در دوران کهن انسان همواره در کنار ساخت ابزارها و اشتغال به حرف گوناگون، متوجه اثرات سوء کار خود بر بدن بوده و سعی در محافظت خود در برابر صدمات و بیماری ­های شغلی داشته است.

در ابتدا پزشکانی که با بیماری شغلی مواجه بودند به ارتباط میان عوامل بیماری ­زای شغلی و ماهیت شغل پی بردند و در صده پنجم تا بیستم میلادی دانشمندانی چون الن بورگ، پاراسلسوس و رامازینی تلاش­ ها و مکتوبات زیادی در خصوص نحوه پیشگیری از بیماری­ های شغلی و مسمومیت­ ها ارائه نمودند. در سال 1918 خانم آلیس هامیلتون برای اولین بار رشته بهداشت صنعتی را در دانشگاه ­هاروارد تأسیس نمود. از سال 1960 این رشته با نام ­های مهندسی بهداشت صنعتی، بهداشت و ایمنی شغلی، ایمنی شغلی در دانشگاه ­های جهان تأسیس گردیده است.

در حال حاضر طبق بررسی اغلب دانشگاه­ های جهان این رشته را تحت عنوان بهداشت و ایمنی شغلی در دپارتمان­ های مهندسی برگزار می­ کنند. علم مهندسی بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار می­ تواند در محافظت از جمعیت شاغلین کشور که بیش از 21 میلیون نفر برآورد شده ­اند بسیار مؤثر باشد. در تعاریف جدید، این رشته را علم پیش بینی، شناسایی، ارزیابی و کنترل مخاطرات محیط کار به منظور تأمین، حفظ و ارتقای سلامت و ایمنی شغلی بیان می­ نمایند.

دروس تخصصی رشته

دروس تخصصی که دانشجویان در طول تحصیل در رشته کارشناسی بهداشت حرفه­ ای و ایمنی کار می­ گذرانند، عبارتند از: روشنایی در محیط کار، صدا در محیط کار، ارتعاش در محیط کار، تنش­ های گرمایی و سرمایی در محیط کار، بهداشت پرتوها، دینامیک گازهای آئروسل­ ها، مبانی نمونه برداری از آلاینده­ های هوا، تجزیه و ارزشیابی نمونه­ های هوا، مبانی کنترل آلودگی هوا، طراحی تهویه صنعتی، ایمنی در عملیات عمرانی، حوادث ناشی از کار و شرایط اضطراری، ایمنی، حریق و مواد شیمیایی، ایمنی برق و ماشین آلات، ارزیابی و مدیریت ریسک، سیستم ­های مدیریت ایمنی، ارگونومی شغلی یک و دو، اصول سم شناسی و پایش بیولوژیک، سم شناسی شغلی، زبان تخصصی، بیماری­ های شغلی و اپیدمیولوژی آن­ ها و کلیات محیط زیست.

برای اطلاع از برنامه آموزشی این رشته به لینک زیر مراجعه نمایید:

- برنامه آموزشی مقطع کارشناسی پیوسته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار

ادامه تحصیل و گرایش ها

فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی رشته مهندسی بهداشت حرفه ­ای و ایمنی کار می توانند در مقطع کارشناسی ارشد و دکتری این رشته ادامه تحصیل دهند.

کاربرد HSE در بهداشت حرفه ای

بررسی واحدهای درسی دانشجویان کارشناسی پیوسته رشته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار نشان می دهد که این دانشجویان واحدهای عملی و آزمایشگاهی نظیر شیمی تجزیه، آشنایی با صنایع و شناخت فنون صنعتی، روشنایی در محیط کار، صدا در محیط کار، ارتعاش در محیط کار، تنش های گرمایی و سرمایی در محیط کار، بهداشت پرتوها، مبانی نمونه­ برداری از آلاینده های هوا، تجزیه و ارزشیابی نمونه های هوا، طراحی تهویه صنعتی، ایمنی در عملیات عمرانی، حوادث ناشی از کار و شرایط اضطراری، ایمنی حریق و مواد شیمیایی، ایمنی برق و ماشین آلات، ارزیابی و مدیریت ریسک، سیستم­ های مدیریت ایمنی، ارگونومی شغلی، سم شناسی شغلی و کارآموزی را می­ گذرانند.

بدیهی است در طی دوران تحصیل در این دروس عملی، دانشجو در معرض خطراتی بوده و لذا باید جنبه ها و ملاحظات ایمنی و HSE مورد توجه قرار گیرد. به عنوان مثال دانشجویان باید مباحث ایمنی آزمایشگاه و کارگاه ها را بدانند و در این محیط ها و بازدید از صنایع مسائل ایمنی و بهداشت و HSE را به شدت رعایت نمایند. نظر به اینکه فارغ التحصیلان این رشته، در بسیاری از مواقع در صنایع شاغل می شوند، لذا رعایت مسائل ایمنی و بهداشت شغلی پس از فارغ التحصیلی نیز به شدت ضروری می باشد.

اعتقاد ما بر این است، آشنایی دانشجویان کارشناسی پیوسته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی کار با دوره های ایمنی و کسب و کارهای فعال در حوزه‌های مختلف ایمنی و HSE بسیار ارزشمند است.  شما می توانید با کسب و کارهای حوزه HSE موجود در سایت نمایشگاه مجازی باما آشنا شوید و با صرف وقت و هزینه کمتر، خدمات و محصولات مرتبط با ایمنی، بهداشت، محیط زیست و انرژی مورد نیازتان را در اختیار داشته باشید.

بازار کار و آینده شغلی

دانش آموختگان این رشته می ­توانند در ادارات بازرسی کار (وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی)، شهرداری­ ها، واحدهای HSE در (وزارت خانه ­های دفاع، صنعت، معدن، تجارت، نیرو، نفت) و زیر مجموعه ­ها شامل (پتروشیمی، پالایش و پخش نفت و گاز)، مراکز سلامت جامعه، دانشگاه­ های علوم پزشکی و مراکز بهداشت، شهرداری­ ها، شرکت­ های خدمات بهداشت حرفه ­ای، شرکت­ های خدمات ایمنی خصوصا در حوزه آتش نشانی مشغول به کار شوند.

بررسی واحدهای درسی دانشجویان کارشناسی پیوسته مهندسی بهداشت حرفه ای و ایمنی شغلی نشان دهنده این است که برخی از این واحدها با کسب و کارهای معرفی شده در سایت نمایشگاه مجازی باما مرتبط می باشد. به عنوان مثال دانشجویان در طی دوران تحصیل واحدهایی نظیر روشنایی در محیط کار، صدا در محیط کار، ارتعاش در محیط کار، تنش های گرمایی و سرمایی در محیط کار، بهداشت پرتوها، مبانی نمونه برداری از آلاینده های هوا، تجزیه و ارزشیابی نمونه های هوا، مبانی کنترل آلودگی هوا، طراحی تهویه صنعتی، ایمنی در عملیات عمرانی، حوادث ناشی از کار و شرایط اضطراری، ایمنی حریق و مواد شیمیایی، ایمنی برق و ماشین آلات، ارزشیابی و مدیریت ریسک، سیستم های مدیریت ایمنی، ارگونومی شغلی، سم شناسی شغلی، بیماری های شغلی و اپیدمیولوژی آنها، کلیات محیط زیست و آموزش بهداشت را می گذرانند.

بخشی از کسب و کارهای مرتبط با این رشته که در راستای اهداف و برنامه های نمایشگاه مجازی باما می باشد عبارتند از:

 بهداشت

 ایمنی و آتش نشانی

بهداشت پرتوها و حفاظت

 طب کار و معاینات شغلی

 مدیریت HSE

تهویه صنعتی و آلودگی هوا

کلیات محیط زیست

 مدیریت بحران و شرایط اضطراری

 سایر کسب و کارهای مرتبط نمایشگاه باماHSE

در سایت نمایشگاه مجازی باما مجموعه ای از سازمان‌های مردم نهاد ایمنی و بهداشت (NGO)، انجمن ها و کانون های صنفی ایمنی و بهداشت نیز معرفی شده اند. آشنایی دانشجویان عزیز با این گروه ها نیز می تواند به آینده شغلی آنها کمک نماید.

یکی از اهداف نمایشگاه مجازی باما HSE ایجاد تعامل بین واحدهای درسی گذرانده شده در دوران تحصیلات دانشجویی و شرکت­ ها و مشاغلی است که در سطح کشور در حال فعالیت می ­باشند. در واقع دانشجویان رشته ­های مختلف اگر در طی دوران تحصیل و پس از آن با شرکت­ ها و مؤسسات فعال مرتبط با رشته خود آشنا شده و به نحوی مطلوب در قالب کارآموزی، کارورزی، کارشناس فرایند، نماینده شرکت، کارشناس تحقیق و توسعه و کارشناس بهره ­­بردار با شرکت­ ها و مؤسسات در ارتباط باشند، تجربیات خوبی را می­توانند کسب کنند و آینده شغلی بهتری خواهند داشت.

علاوه بر موارد فوق در سایت نمایشگاه مجازی باما مجموعه ای از مراکز مشاوره و خدمات کارآفرینی و مراکز مشاوره شغلی و کاریابی معرفی شده اند که ارتباط با این مجموعه ها نیز می‌تواند به داشتن آینده شغلی بهتر برای شما کمک کند.

 

کارگاه ها و وبینارهای آموزشی مرتبط

نظرات و پیشنهادات

  • رعنا قاسمی
    1399-08-26 20:21:11

    ممنون از محتوای خوبتون.

  • پاسح کارشناس سایت

    سلام دوست عزیز عناوین مورد نیاز را بفرمایید تا در خصوص آنها مطلب آماده کنیم